Afbeelding 009Door het succes van het boek maar vooral van de film Fifty Shades of Grey is SM (sado- masochisme) salonfähig geworden en is de interesse van vrouwen gewekt.

De bouwmarkten deden goede zaken met de verkoop van attributen. In 2015 gelastte de toenmalige minister van justitie, Opstelten, een onderzoek naar SM. Daaruit bleek dat 1 op de 7 SM’ers ten gevolge van een ongelukje bij de dokter belandde.

Verontrustend? Niet volgens de seksuoloog Van Lunsen die op 3 maart 2015 dit resultaat in het programma van Pauw becommentarieerde. Volgens hem gaat het over het algemeen over niet al te ernstige ongelukken. Sporters raken vaker en ernstiger gewond. Het is echter de vraag of het verstandig is de speeltjes van bouwmarkten te betrekken. Het is waarschijnlijk beter die van de diverse organisaties en verenigingen te betrekken die verantwoorde attributen verspreiden.

SM of S/M staat voor sado- masochisme. De termen sadisme en masochisme zijn in 1886 voor het eerst  door de psychiater Richard von Krafft-Ebing  in zijn werk Psychopathia sexualis gebezigd. Hij verwees daarin naar Markies de Sade (1740-1814) en Sacher- Masoch (1836-1814).  Uit de titel van het boek valt af te leiden dat hij het als ‘ziekte’, als een afwijking beschouwde.[i] SM  wordt nu niet meer als een ziekte gezien, maar als een variant in de erotiek waarin het spelelement en de onderlinge afspraak centraal staan.

SM en sekswerk

Voordat het fenomeen in de negentiende eeuw zijn ‘medische’ naam kreeg, bestond het  als ‘specialiteit’ in de prostitutie. In de geschiedenis wordt het incidenteel genoemd. Lotte van de Pol (1996) beschrijft enkele voorvallen in het Amsterdam van de zeventiende eeuw waarin flagellatie, zoals het toen genoemd werd, als ‘verregaande vuiligheid’ werd bestraft. Toen al kon men het in de reguliere prostitutiewereld maar matig waarderen.

In de geschriften over de achttiende eeuw worden Dirk Pret en Ariaantje Loot genoemd. Zij hadden vlak bij de Fluwelen Burgwal in Amsterdam een ‘geselhuis’ waar mannen zich naakt, hun handen met rode linten gebonden, konden laten geselen. Voorheen hadden ze zo’n huis in Leiden maar waren na de razzia’s van 1720 en 1721 daar vertrokken. Daar zat het om precies te zijn in de Jan Vriesensteeg. (Noordam, 1985, Leidsch Dagblad 29-10-1989)

Meesteressen

De eerste gespecialiseerde sm huizen zijn voor zover ik weet in de jaren zeventig ontstaan, als een subcategorie van seksclubs. Er zijn vele gespecialiseerde SM- meesteressen en enkele meesters actief op de markt. Toen aids een discussiepunt was, boden zijn een alternatief waar nauwelijks of geen seks bij te pas kwam. Ook besteedden ze veel aandacht aan het hygiënisch houden van hun ‘arsenaal’.

In 1989 kreeg ik voorafgaand aan een interview een rondleiding in een SM club:

‘Kijk, hier hebben we verschillende soorten zwepen, hele zachte en hele zware. Met die gevlochten zwepen moet je vakkundig omgaan, anders komen er ongelukken van. Daar staat het geijkte schandblok. Aan dat wiel kunnen we mensen vastbinden en dan ronddraaien. Ik heb een kooi met prikkeldraad laten maken. Soms gebruik ik dat om mensen met een concentratiekampsyndroom mee te helpen. Die willen zelf in een kooi, die willen alles herbeleven. Dat is heel emotioneel, aan het eind zitten we allebei te huilen. Ik ben blij dat ik dat niet iedere dag hoef te doen. Soms krijg ik bedankbrieven van mensen die geen pillen meer hoeven te slikken.’

Andere meesteressen bevestigden dat een (klein) deel van hun clientèle uit mensen met een KZ syndroom of uit (ex) priesters bestond. Die zijn anno 2015 geringer in aantal dan in de jaren tachtig en negentig. Veel sm studio’s zijn gerestyled als massagesalon.

Een aanwijzing voor de houding van de SM- wereld ten aanzien van mensenhandel stamt uit juli 1993, toen ik bij de Stichting tegen Vrouwenhandel (STV) werkte. In een SM studio was een Poolse vrouw afgeleverd die de meesteres smeekte of ze daar mocht werken. De eigenaresse gaf haar tijdelijk onderdak maar weigerde pertinent klanten naar haar toe te sturen. ‘Dat kan ik hier niet hebben.’ Ze schakelde daarop de politie en STV in. Gezeten op rubberen lakens vertelde de Poolse dat als ze niet binnen een paar dagen een bepaald bedrag had verdiend, haar kindje iets zou worden aangedaan. De Poolse werd naar een opvanghuis gestuurd en de politie startte een onderzoek.

Two Athenian women in distress: Aubrey Beardsley.

Two Athenian women in distress: Aubrey Beardsley.

Werkomstandigheden

SM is per definitie op afspraak en vrijwilligheid gebaseerd. Dat heeft ook zijn weerslag op de werksfeer.

De meesteres in voornoemde club: In de SM zijn de werkomstandigheden beter dan in andere branches. Men heeft meer respect voor elkaar. Die houding neem ik trouwens mee naar de reguliere prostitutie. Daar kun je vaste klanten aan overhouden.

Ook de vrouwen en de enkele man die er werkten, waren tevreden over de omstandigheden in dit bedrijf en in andere bedrijven die zij kenden.

 

Sietske Altink

Bronnen

 

[i] In de negentiende eeuw was er een niche van de kunst en literatuur, de zogeheten ‘decadente’ stroming die het als kunst zag. Zo noemde de Engelse dichter Algernon Blackwood Swinburne (1837-1909) zichzelf ‘the whipped page of the courtesan Imperia’. (Praz, 1933).

 

Inhoud Artikel