Jan Bik: een slechte B-film

‘Ik ga een euthanasietraject in, ik ga naar een wereld die me véél meer perspectief biedt dan deze. Petrus heeft me geroepen: ‘Ik heb hier een betere plek voor je, misschien zelfs een bordeel.’ Dit vertelde Jan Bik tegen een journalist van het Parool. [i]Niet dat de ‘gastheer in de wereld van genot, erotiek en seks’ [ii]dood wilde, maar zijn imperium van 11 clubs en privéhuizen was ten val gekomen. Op 19 mei 2015 moest hij voor de rechter verschijnen [iii]en in begin september dat jaar werd hij tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld. [iv]Hij was namelijk schuldig bevonden aan deelname aan een criminele organisatie die tot doel had geld wit te wassen en valsheid in geschrifte te plegen. Hij werd echter wegens zijn ‘broze gezondheid’ vervroegd in vrijheid gesteld. Zijn zoon, die het bedrijf sinds 2009 leidde, ontliep zijn straf niet. Deze zoon had het justitie gemakkelijk gemaakt door tijdens een feestje op Tenerife tegen als toeristen verklede undercoveragenten op te scheppen over het vele zwart geld dat het groepje rond Bik naar Zwitserland had gebracht en via ‘loan back’ constructies had witgewassen. Dat geld werd per auto in plastic tasjes en enveloppen naar een bank in het kanton Zug gebracht. Een advocaat investeerde het geld vervolgens in onroerend goed via drie brievenbusfirma’s. Het bedrijf van Jan Bik, Givolo BV, huurde die panden weer ‘terug’. (Dat was de loan back-constructie). De drie maatschappijen bezaten 23 panden in Nederland.

De advocaat van dienst, Iso Lenzlinger, was sinds eind jaren negentig directeur van die vennootschappen. Hij werd al als witwasser in de zogeheten Nordex affaire genoemd die het wegsluizen van geld van KGB kopstukken en van de communistische partij Rusland betrof. Op 12 november 2013 is Givolo nog uitstel van betaling verleend. Op 6 december werd het failliet verklaard. Zo’n 300 man deden invallen in de clubs en panden van Jan Bik. Youtube

De Belastingdienst heeft de panden gevorderd omdat Bik slechts een klein deel van zijn omzet bij de fiscus zou hebben opgegeven en die zodoende voor zo’n 30 miljoen had benadeeld. [v]En dat voor een man als Jan Bik, die bang was dat na de legalisering de erotische branche in handen van het Grootkapitaal zou vallen. [vi]

Loopbaan Jan Bik

Jan Bik is anno 2016 ver in de zeventig. Hij heeft een bewogen leven achter de rug. Als jochie was hij vanuit een jappenkamp naar Nederland gekomen. Zijn gereformeerde grootouders namen hem vervolgens in huis. Als kind wilde hij boer of zendeling worden. Ook zou hij het beroep van gymleraar hebben geambieerd. Dat is er niet van gekomen, hoewel het feit dat hij soms in zijn zaak naakt op zijn handen liep [vii]vaag aan dat streven deed denken. Hij heeft een tijd bij Hoogovens gewerkt en meer dan een jaar als onderwijzer op een lagere school (basisschool) in Alphen aan de Rijn voor de klas gestaan of liever gelegen. Hij lag namelijk regelmatig te slapen voor de klas, zo slaapverwekkend vond hij die baan. [viii]Dit en andere zaken kwamen hem op een ontslag te staan.

De eerste openlijke stap in de wereld van de erotiek deed hij echter in zijn hoogoventijd. Hij schreef onder de naam Jan Pik, ‘alias de lul, (…) alias de driedubbelovergehaalde koeiepoepverzamelaar’ een pornografisch werkje. Het verscheen in 1966 onder de titel Uit leven en dagboek van een KLEINE ONGESCHOOLDE klote arbeider.

Op pagina 70 van dit document vol (opzettelijke?) taal- en typefouten valt bijvoorbeeld het volgende te lezen:

Lijkt me verdomd leuk om een poosje meid te zijn, de kerels flink te laten dokken en dan na een hele poos tegenstribbelen zoon lekkere dikke lul in je kut. Zoon lekkere geile beer op je donder, ik kom zowat klaar als ik er aan denk…

Het verspreiden van pornografie was toen nog verboden. Bik kreeg derhalve 100 gulden boete opgelegd en ook nog zes weken voorwaardelijke gevangenisstraf. Bik adverteerde daarop: ‘Allen die om welke reden dan ook Jan Cremer 1 of 2 gaarne verboden zien en de gezondheid van ons volk willen dienen, worden bij voorbaat bedankt of schrijven naar J.A. Bik’. (Grunberg, A., 2012)[ix]

Vieze plaatjes

Bik begon in 1969 een boekwinkeltje in de Amsterdamse Haarlemmerstraat. Al spoedig kwamen vrouwen uit het vak daar ‘vieze boekjes’ kopen om hun klanten iets extra’s te kunnen bieden. Er kwamen ook mannen die een ‘adresje’ van een thuiswerker zochten. Hij zag er handel in en begon adressen te verzamelen uit de Candy, een van de eerste seksblaadjes in Nederland. Ook verkreeg hij adressen door klanten uit te horen. Hij vroeg vijf gulden per adres. [x]

Op de leegstaande etage boven het boekhandeltje liet hij al gauw een vrouw werken. Er was daar geen stromend water en een behoorlijke trap naar boven ontbrak eveneens, maar de vrouw regelde zelf water en vond het geen probleem dat haar klanten haar alleen via een ladder konden bereiken.

In 1972 bracht een verslaggever van Het Vrije Volk [xi] een bezoek aan het winkeltje. Bij binnenkomst trof hij Bik liggend op een rode bank aan. Hij lag drie telefoons te bedienen en aantekeningen in een kasboek te maken. Hij had een bestand van zo’n 1000 wat toen nog ‘call girls’ heetten die hem 150 gulden bemiddelingskosten betaalden. [xii]Bik had op hetzelfde adres van zijn call girl organisatie ook nog een massage-instituut. Daar werkten zeven assistentes die van hem best een trui mochten breien, terwijl ze op klanten wachtten. De ondernemende Bik publiceerde ook een sekstoeristenkaart.[xiii]

Kinderporno?

Toen Bik 37 was, kreeg zijn Erotic Centre Netherlands zoals hij zijn nering toen noemde, met een politie-inval te maken. Dit gebeurde in verband met een rel die in Frankrijk was aangewakkerd. De aanleiding was het feit dat Bik als tussenpersoon was opgetreden voor een ouderpaar dat ‘artistieke’ naaktfoto’s van hun achtjarig dochtertje wilde laten maken. Bik zou hen tegen betaling met afnemers in contact brengen. Er werd een Franse fotograaf ingehuurd. Maar deze man publiceerde ze in het Franse tijdschrift Special Dernier omdat hij een bewijs wilde leveren van het feit dat Nederlandse ouders hun kinderen voor seksuele exploitatie ter beschikking stelden. De ouders in kwestie waren verbijsterd – zo’n publicatie was nooit hun bedoeling geweest- maar de Franse pers geloofde niet echt in hun onschuld.

Verontwaardigde Fransen startten een petitie. De politie kon niet anders dan in actie komen en deed een inval op grond van het vermoeden dat Bik een lijst van ouders die hun kinderen beschikbaar stelden, bezat. Maar daar werd geen bewijs van gevonden. Tijdens de politieverhoren bestreed Bik dat het om ontucht ging want je kunt alleen met mensen en niet met plaatjes ontucht plegen. Tevens ontkende hij dat hij met kinderprostitutie experimenteerde. [xiv]

Bik zag al spoedig in dat het nadelig was dat hij in een winkelstraat zat – te weinig anonimiteit voor de klanten-  en verhuisde naar een zijstraatje. Zo begon hij aan de opbouw van zijn imperium. Iedere drie of vier jaar opende hij een nieuwe vestiging, meestal door een bestaande club op te kopen. De elfde, de laatste, ging in 2012 in Breda open (en vlak daarna weer dicht).

Opheffing bordeelverbod

Jan Bik was lang voorstander van de opheffing van het bordeelverbod. Maar dat veranderde toen hij met de consequenties daarvan te maken kreeg. Één daarvan was bijvoorbeeld dat mensen van buiten de Europese Unie niet (meer) in de seksbedrijven mochten werken. Hij zag dit als een groot onrecht. In die periode begon hij schrijfsels te produceren waarin hij zich als filosoof opwierp, waarschijnlijk op  grond van het feit dat hij als toehoorder – dus zonder examen te doen- filosofie colleges volgde. [xv]Regelmatig worden in zijn schrijfsels niet nader genoemde Grote Denkers aangehaald. Op een van de oude versies van de website van Jan Bik duiken in het huisreglement de Oergeest en de anonieme ‘wijsheren’ op en wordt ‘de mens’ gemaand de ‘medemens’ te respecteren.

Deze filosofisch angehauchtheit komt bijvoorbeeld naar voren in een document uit 2001 waarin hij namens alle exploitanten wegens omzetverlies door de legalisatie een claim van zes miljard bij de overheid neerlegt. Hij beweert er zelf één miljard door te zijn misgelopen. [xvi]Dit document is gepubliceerd in het blad van de Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven (VER), maar is onmiskenbaar van de hand van Jan Bik. Zo doet de Oergeest weer mee, dit keer omschreven als de verzamelnaam voor alle goden/ profeten ter wereld. Ook de Grote Denkers dragen een steentje bij aan zijn ‘bewijs’ dat vooral grondleggers van ‘wereldgodsdiensten’ en ‘wereld filosofieën’ begrip op konden brengen voor de prostitutie.

In 2002 voelde hij zich geroepen daarover een brief aan burgemeester Cohen te schrijven. De Oergeest had in dit geval de taak de burgervader genadig te zijn. Niet alleen de Oergeest maar ook de dit keer wel met name genoemde Grote Denkers komen in dit epistel voor.

Juist door het feit dat u staatssecretaris van justitie bent geweest én door het feit dat u afstamt van het “uitverkoren volk” dat wereldwijd gediscrimineerd, vervolgd en vernietigd wordt, hoop ik een extra gevoelig en scherp luisterend oor voor onrecht aangesproken te hebben.

Zelf hebben wij in onze familie aanwijsbaar Chinese, Javaanse, Joodse, Midden-Europese e.a. invloeden. Van mijn vaders kant 10 generaties onderwijs en in dienst van het Gouvernement van het toenmalige Nederlands- Indië. Van mijn moeders kant enkele generaties onderwijs. In essentie een loot uit 10 generaties ambtenaren. Uit die groep zijn altijd de mensen voortgekomen, die de heersers van het moment op hun verplichtingen en recht voor het volk wezen. Meestal werden ze dan als revolutionairen bestempeld en vaak verguisd of vermoord. Zie Socrates, Gandhi, Kennedy, Martin Luther King, Jezus, Bhagwan, Pim Fortuyn, Multatuli en duizenden anderen in de wereldgeschiedenis. Misschien dat daar de wortels liggen van mijn ‘sterk ontwikkeld’ rechtvaardigheidsgevoel.

Tot grote schrik van allerlei organisaties – waaronder De Rode Draad – had hij zonder overleg te hebben gepleegd, ze als medeondertekenaars genoemd. Maar hij was nog niet klaar met protesteren.

Uit onvrede over de effecten van de wetswijziging van 2000 plaatst hij zichzelf in 2002 op de kandidatenlijst voor De Tweede Kamer van Leefbaar Nederland, waarover Pim Fortuyn toen nog de scepter zwaaide. Hij was welkom bij die partij omdat hij ‘voor zover ze wisten een legaal ondernemer was’. [xvii]Bik hoopte zo de eerste minister van Erotische Zaken te worden.

Deze ‘legale ondernemer’ lapte alle regels aan zijn laars. Sommige van zijn zaken werden in de 21^ste eeuw tijdelijk gesloten omdat hij ‘illegalen’ had laten werken. Toen zijn Rotterdamse vestiging in verband met een geweldincident een half jaar dicht moest, schreef hij in 2008 in een brief aan burgemeester Opstelten dat hij zich in Indië als jochie door de Japanse soldaten netter behandeld had gevoeld dan hier door de politie’. [xviii] De grootste ‘veldslag’ leverde hij echter met de Belastingdienst.

Jan Bik en de Belastingdienst

Reeds in de periode dat Bik nog zijn handeltje in adresjes had, had hij al aanvaringen met de fiscus gehad. In 1972 had hij opgegeven dat zijn belastbare inkomen slechts 17.000 gulden was. Daar plaatste de Belastingdienst toen al vraagtekens bij. Bik voerde toen aan dat hij zo weinig verdiende omdat hij veel geld aan adverteren kwijt was. [xix]

Ook hij had net als andere exploitanten een verschil van mening met de Belastingdienst over de vraag of er op grond van dienstverbanden in de bedrijven sociale lasten moesten worden afgedragen. Bik beweerde bij hoog en bij laag dat de sekswerkers zelfstandige ondernemers waren, dus dat dit niet hoefde. Aan de opting- in regeling, de uitweg uit de impasse in de prostitutie op dit gebied, wilde hij niet deelnemen. Dit had tot gevolg dat hij zeer in de kijker van deze dienst liep. De exploitanten die wel meededen konden tot 2012 – en in 2016 ook weer- Roemeense en Bulgaarse sekswerkers in hun bedrijven laten werken. Jan Bik kon dat niet omdat hij niet met het systeem meedeed. Hij liet ze echter wel werken, waardoor het weer eens tot een tijdelijke sluiting kwam. De door hem zo verdedigde vervolgde vrouwen kwamen daardoor op straat te staan. Hij raakte ook vervreemd van de VER (Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven) en was daar vanaf 2006 geen lid meer van.

In zijn column bik in de Foxy nummer 10, gaat hij te keer tegen de VER.

Ik klaag aan dit christelijke pooierkabinet die STEUN verleent aan zware criminelen als Saban R., door de LEGAAL werkende dames in de erotiekbranche weg te treiteren met allerlei ingewikkelde fiscale trucjes waarbij chantage, intimidatie, leugen en bedrog niet geschuwd worden. Allemaal met steun nota bene van de VER, onder leiding van de even volgzame als angstige directeur André van Dorst, die alle leugens en bedrog van de fiscus voor zoete koek slikt.

De VER vond de sjoemelpraktijken van Jan Bik een vorm van concurrentievervalsing en vond het terecht dat de fiscus daar een einde aan had gemaakt. Maar hoe was het om als ‘legale weggetreiterde dame’ voor de door de Grote Denkers geïnspireerde ondernemer te werken?  Lees het tweede deel van dit verhaal.

Sietske Altink

bronnen Jan BIk