Algemeen
Informatie over sekswerk/ prostitutie in het algemeen
Spaanse griep
In een roman van Emile Zola sterft de courtisane Nana aan de pokken. Alexander Dumas fils laat de mooie Marguerite in La dame aux camélias (1847) aan tbc of syfilis sterven. Hij liet het in het midden welke van de twee het was. In La Traviata (De Verdoolde) de...
De Eerste Wereldoorlog (in België)
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was België officieel neutraal, maar de Duitsers bezetten het land toch. Het lukte de Duitse troepen echter niet de rivier de IJzer over te trekken waardoor het achterland betrekkelijk vrij bleef, weliswaar onder Brits beheer. Nederland...
Gezond weer op na corona
2020: juni. Nederland gaat langzaam weer open na maanden ten gevolge van Corona op slot te hebben gezeten. In België zijn de bordelen begin juni open gegaan, maar men mag er geen seks hebben. Zowel in België als in Nederland hebben sekswerkers en exploitanten...
Romeinse keizer, transgender en ook nog sekswerker?
Er was eens een Romeinse keizer over wie bijna niemand zonder vooroordelen kon schrijven: Antoninus, na zijn dood Elagabalus genoemd. De drie bronnen uit de oudheid die verslag van de gebeurtenissen rond zijn persoon doen, zijn op veel punten tegenstrijdig maar...
Cijfers kort
De geheimzinnigheid die rond prostitutie heerst komt tot uitdrukking in het gebrekkige cijfermateriaal over mensen die ermee te maken hebben. Hoeveel sekswerkers zijn er, hoeveel klanten en hoeveel bedrijven? Niemand weet het precies. Men schat er meestal maar op los....
De komst van aids in de Rotterdamse seksbranche
In de tweede helft van de jaren tachtig kwam er voor al of niet verslaafde sekswerkers een probleem bij: aids. Begin jaren tachtig dacht men dat alleen de drie H’s: homoseksuelen, hemofielen en Haïtianen risicogroepen vormden. Maar de ‘heroïnespuiters’ werden al snel...
De partijen in het prostitutielandschap
Het prostitutiebedrijf kent drie partijen: de sekswerker, de klant en de exploitant. Deze drie partijen kunnen aan verbodsbepalingen onderhevig gemaakt worden. Dat gold aanvankelijk voor de exploitanten.Het bordeelverbod uit 1911, betekende de criminalisering van de...
SM en massage in Rotterdam
In Rotterdam waren er tot 2004 enkele SM studio’s. SM of S/M staat voor sado- masochisme. Die termen zijn in 1886 voor het eerst door de psychiater Richard von Krafft-Ebing gebezigd. Hij verwees daarmee naar Markies de Sade (1740-1814) en Sacher- Masoch (1836-1814)...
Vooroordelen
‘Prostituees zijn zielig, hun mannen zijn crimineel en hun klanten zijn vies’, is een opmerking die alle vooroordelen over de prostitutiewereld lijkt samen te vatten. Het stigma op prostitutie straalt af op allen die met prostituees te maken hebben. Dit noemt men wel...
Mobiliteit, kenmerk van sekswerkers
Door de eeuwen heen wordt prostitutie gekenmerkt door mobiliteit. Sekswerkers bewegen zich van continent naar continent, van land naar land, van stad naar stad, van werksoort naar werksoort (bijvoorbeeld van het werken in clubs naar het werken achter het raam), van...
Abolitionisme
In de negentiende eeuw ontstond er een beweging voor de afschaffing van de slavernij. Deze activisten noemden zich abolitionisten. (Abolir= Fr. afschaffen) Rond 1880 had de Engelse Josephine Butler (1828-1906) de term in verband met prostitutie genoemd. Ze vergeleek...
Kennis die vrouwen niet behoren te hebben
‘U zoudt verstandiger zijn u geen oordeel aan te matigen over dingen en toestanden waarvan u niet op de hoogte bent’. Deze tekst werd in de negentiende eeuw Aletta Jacobs, de eerste Nederlandse vrouwelijke arts toegevoegd toen een hoogleraar met wie zij in discussie...
Framing sekswerk
Is sekswerk arbeid of een vorm van vrouwenverachting? Het antwoord op die vraag is afhankelijk van hoe je sekswerk ''framet'. Met de term 'framing' wordt het toepassen van een bepaald 'denkraam', een term die we aan Marten Toonder te danken hebben, bedoeld. Framing...
Kleding sekswerkers 20ste eeuw
Tot aan het eind van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw komen nog verhalen voor over vrouwen die in bordelen gevangen werden gehouden om hun garderobe af te betalen. (Féderation abolitioniste, 1909, Agisra, 1990) De politieman Balkestein, die aan...
Badstoven
In landen als Frankrijk en Engeland was er illegale prostitutie in de zogeheten badstoven. In Londen was ‘stew’ zelfs de aanduiding voor ‘bordeel’. In Nederland doen namen als Stoofsteeg (Gouda en Amsterdam) nog herinneren aan deze stoven. De uitvinding van het...
Een straat met de reputatie van prostitutie
Anno 2017 woedt er een discussie over het wijzigen van straatnamen die bijvoorbeeld lieden eren die in koloniale tijden wreedheden hebben begaan. Tegenwoordig gaat het vooral om de personen, maar namen kunnen ook ongewenste activiteiten uit het verleden betreffen,...
De prostitutiequiz voor nette mensen
Prostitutie is zo’n onderwerp waarover velen een mening hebben, die vaak ook wordt gepresenteerd als een ‘feit’. Doe de onderstaande quiz en test of u ook meningen met feiten verwart. Misschien is alles anders dan u dacht. Veel nette mensen willen niet dat anderen...
The Prostitution Papers. De betekenis van Kate Millett
Op zes september 2017 overleed Kate Millettop 82-jarige leeftijd. Zij is bekend geworden met het op haar proefschrift gebaseerde boek Sexual Politics (1970). Daarin beschreef ze hoe mannen een maatschappij hadden gevormd waarin de vrouw systematisch werd onderdrukt....
Het ideale bordeel in de achttiende eeuw
Vanaf de 18de eeuw zijn er plannen gemaakt om ‘het ideale bordeel’ vorm te geven. Aanvankelijk werd het ideaal vooral vanuit ‘de klant’ geformuleerd. Het maakte meestal deel uit van een voorstel om tot een algehele regulering van prostitutie te komen. In Engeland...
Code Geel, middeleeuwse kledingvoorschriften
In de late middeleeuwen moesten prostituees in veel plaatsen zich kenbaar maken door voorgeschreven kleding te dragen. De kleur geel kwam daar vaak in voor. De kunstenares Yvonne Pijnacker was aanwezig bij een lezing hierover en maakte de volgende tekeningen en een...
Heroïneprostitutie
In 1980 zei hoofdcommissaris Blaauw dat heroïne voor het eerst in 1972 op de markt was aangetroffen in een hoeveelheid van wel twee gram! In 1977 was dat 129 kilo. Dat had te maken met het einde van de Vietnamoorlog, waardoor de markt van heroïne voor Amerikaanse...
De middeleeuwse versie van mensenhandel
Of een maatschappij prostitutie nu verbood of juist reguleerde, het fenomeen mensenhandel werd vaak apart en strenger dan (illegale) prostitutie bestraft. Keizer Justinianus (waarschijnlijk 527-565) verbood het in de volgende termen: ‘Ons is te ore gekomen dat veel...
Legerprostitutie
Een heel oude vorm van mobiele prostitutie is legerprostitutie. Vanaf de vijfde eeuw voor Christus werden Griekse legers door een soort schaduwleger van prostituees gevolgd. [I]Bloch, 1912 De wetgever en grote reguleerder van de prostitutie, Solon, ‘kocht’...
De Zweedse visie op seks en prostitutie
In 2009 moest ik op een congres in Stockholm in debat met vele Zweden die allemaal voorstander waren van klantcriminalisering. Ik voelde me net de Marshall in de film High Noon, die in zijn eentje tegenover een hele boevenbende kwam te staan. Voor feiten waren deze...
De beul en de prostituee
In de late middeleeuwen woonden ‘lichte wiven’ in veel Europese steden bij andere verachte lieden zoals doodgravers, pestbestrijders, verwerkers van dierenkadavers en lijkenwassers in achterbuurten of buiten de stadsmuren. Maar de beul was onder hen het meest...
Kritiek op het Zweedse Model van klantcriminalisering
In 1999 is in Zweden het verbod op seks kopen in werking getreden. Dit heet wel de Purchase of Sex Act. De Zweedse regering promoot dit als een voorbeeld voor andere landen. En met succes, het zogeheten Zweedse model heeft in enkele landen navolging gevonden. In 2010...
Illegale prostitutie in de late middeleeuwen
Het lijkt een universele wet in prostitutiebeleid te zijn dat zodra een overheid prostitutie onder voorwaarden toestaat en reguleert, er illegale prostitutie ontstaat. Zo ook in de late middeleeuwen. Aangezien getrouwde vrouwen over het algemeen niet in de officiële...
De late middeleeuwen: de cyclus van verbod- tolerantie- regulering en weer verbod
Aan ieder prostitutiebeleid ligt een of meerdere beleidsregimes ten grondslag. Zo ook in de late middeleeuwen. Er waren toen drie beleidsregimes: verbieden, tolereren en reguleren. Verbod Ten eerste is er het beleidsregime van het verbod op prostitutie. In 1254...
Protesten van prostituees in de late middeleeuwen
Een enkele keer verhieven middeleeuwse prostituees hun stem tegen wat wij slechte arbeidsomstandigheden, discriminatie en stigmatisering zouden noemden. Vooral de kledingvoorschriften wekten de toorn van de ‘lichte wiven’. In Parijs verzetten de prostituees zich...
De middeleeuwen: plaatsbepalingen
In de late middeleeuwen is er veel moeite gedaan om prostituees letterlijk, maar ook in sociaal opzicht op hun plaats in de stad en de maatschappij te houden. Daartoe schreef men bijvoorbeeld voor waar ze wel of niet in de stad mochten wonen. Soms werden ze tot in de...
Stoppen in de middeleeuwen: eerbaar door huwelijk
Door de eeuwen heen heeft men verschillend aangekeken tegen prostituees die met hun werk wilden of moesten stoppen. In de middeleeuwen zag men deernen en andere ontuchtige vrouwen als wezens die gered of op het juiste pad gebracht konden worden. Het vooroordeel eens...
Stoppen in de middeleeuwen: het klooster in
Beatrijs kwam uit een adellijke familie en werkte als kosteres in een klooster. Uit liefde voor een jeugdvriend verliet ze het klooster maar werd na zeven jaar door hem in de steek gelaten. Vervolgens ging ze zeven jaar als hoer werken maar kreeg berouw en besloot...
Female clients of sex workers
In 1995 Mariska Majoor of the Prostitution Information Centre in Amsterdam put males behind the window in order to attract female clients. Though meant as a playful experiment, it was met with fierce aggression, especially from one female manager of window brothels....
Van vrouwenhandel naar mensenhandel. De mensenhandelaar.
De mensenhandelaar wordt vaak als een gevaarlijke vreemdeling beschreven. Aan het eind van de negentiende eeuw werden vooral joden beschuldigd van mensenhandel. Na de Wereldoorlogen was de typische vrouwenhandelaar een Afrikaan of Arabier die au-pairs in een harem zou...
Hoer!
Op 31 mei 2016 organiseerde het Amsterdamse debatcentrum De Balie een thema- avond over beeldvorming aangaande prostitutie met de titel: ‘Je bent een hoer’. Ik was voor de gelegenheid gevraagd mijn licht te laten schijnen over de vraag: waarom is ‘hoer’ zo’n...
Thuisprostitutie tot de negentiende eeuw
In veel steden in de Lage Landen werd thuiswerk onder voorwaarden getolereerd, maar werd later weer verboden. Het was altijd problematisch. Vanaf de late Middeleeuwen probeerden overheden sekswerk in de eigen woning te beperken of te verbieden. Dat lukte niet goed;...
Code geel. Kledingvoorschriften voor prostituees in de late Middeleeuwen
De term Code Geel slaat (hier) op de verplichte stigmatiserende dracht voor prostituees in de late middeleeuwen. In die periode waren de steden enorm in omvang aan het toenemen. De kerkelijke autoriteiten zagen zich voor een probleem gesteld: ‘eerbare vrouwen’...
Geschiedenis schrijven in de prostitutie
Tot ongeveer de jaren tachtig van de vorige eeuw waren er maar weinig vakhistorici die over prostitutie schreven. Sowieso had men er geen oog voor dat vrouwen een eigen plaats in de geschiedenis innamen. In een van de meest gezaghebbende boeken over de middeleeuwen in...
De geschiedenis van het condoom
In de eerste helft van de twintigste eeuw was gezinsplanning een taboe. Condoomgebruik zou maar zedeloosheid in de hand werken. Daarom werd het in de zedelijkheidswetgeving uit 1911, die ook het bordeelverbod omvatte, verboden om het condoom aan te prijzen en te...
Clubartsen: konden ze wel een druiper van een snotneus onderscheiden?
Vóór de wetswijziging van 2000 was de geslachtsziekte- controle voor sekswerkers in clubs in handen van zogeheten clubartsen. Ze bezochten en behandelden sekswerkers op de werkplek. Sekswerkers lieten die controles meestal niet door hun huisarts uitvoeren omdat ze...
De komst van aids in de Nederlandse prostitutiewereld
Aids. Ik wist al vijf of zes jaar geleden dat er een gevaarlijke ziekte was. Ik zei wat er ook gebeurt, condooms gebruiken. Ook al krijg je meer poen. Er is geen geneesmiddel voor. Dat wist ik toevallig uit bepaalde bronnen. Ik werd op het matje geroepen. Ik moest...
Spaanse Pokken of Syfilis
Op 22 februari 1494 bereikten de legers van de Franse koning Karel VIII Napels. Zijn leger bestond uit 36.000 man en 800 soldatendeernen. Ze namen de stad in en waanden zich in het paradijs van het ongebreidelde geslachtsverkeer. Maar het liep anders. Al spoedig...
Inleiding soa en prostitutie: een eenzijdige benadering
In San Francisco werden tot de jaren zeventig van de vorige eeuw sekswerkers met een geslachtsziekte in de gevangenis in quarantaine gehouden en onder dwang met antibiotica behandeld. De organisatie van sekswerkers aldaar, Coyote, kaartte dit bij de rechter aan. Die...
Sekswerk en globalisering
In zowel de geschiedenis van de prostitutie als onderzoek naar prostitutiebeleid, is migratie een sleutelbegrip. In dit verband wordt de term globalisering regelmatig gebruikt. Voor Derde Wereld landen betekende dit dat men van kleinschalige op grootschalige en op de...
WK 2006, 2010 en 2014. 40.000 of 4 slachtoffers mensenhandel?
4 juni 2014. We horen op de televisie Yolanthe Cabau met haar man (de voetballer Wesley Sneijder) bellen en we zien dat ze een rommeltje van haar hotelkamer in het Braziliaanse Fortaleza heeft gemaakt. We volgen haar wanneer ze met een paar sekswerkers praat en een...
Selectie publicaties Sietske Altink
Altink, S. (2013) Wallenbeleid Asscher komt uit de oude doos, over comfortfeministen versus comfortpolitici, op de JOOP, 14 maart 2013. Wagenaar, H., Altink, S., Amesberger, H., (2013) Het Nederlandse prostitutiebeleid is mislukt, in Tijdschrift voor de Sociale...
Prostitutie: het oudste beroep?
'Prostitutie is het oudste beroep’. Meestal wordt deze uitspraak gniffelend of vergoelijkend geuit door mensen die zich willen laten voorstaan op hun realiteitszin of hun tolerante houding. Ze geven ermee aan dat prostitutie nooit zal verdwijnen. Zonder het te...
Wat is sekswerk voor werk?
Het beroep van sekswerker valt tot op zekere hoogte met andere beroepen te vergelijken. Het is net als bijvoorbeeld dat van stuntvrouw of stuntman, geen alledaags beroep. Wel is stuntman een beroep dat op vrijwillige basis moet worden uitgeoefend. Niemand mag een...
Prostitutie per definitie geweld tegen vrouwen?
Goedele Liekens vertelde tijdens RTL Late Night in december 2013 dat het geweld tegen vrouwen minder is in landen waar prostitutie illegaal is. De NRC Next wilde dit voor de rubriek Feiten Checken nader onderzoeken en belde mij. [i] Er ontstond eerst enige verwarring...
Prostitutie en feitenresistentie
Prostitutie is een beleidsterrein waarbij men wel eens in het vuur van het debat de feiten over het hoofd wil zien, of zelfs 'nieuwe feiten wil bedenken. Zo vroeg in 2010 een Kamerlid van de SGP aan Minister Opstelten hoe hij wilde voorkomen dat exploitanten...
Sekswerkers, prostituees, hoeren, publieke vrouwen en temeiers
De term 'hoer' zou afkomstig zijn uit het Middelnederlands waar het als ‘hur’ in samenstellingen voorkwam om alle vormen van ‘ontucht’ aan te duiden. Het woord ‘hoer’ is nog steeds een scheldwoord. Het afgeleide ‘hoerenzoon’ is een populair scheldwoord in vooral het...
Welkom op deze site
In 2012 lijkt er een kentering te zijn gekomen in het prostitutiebeleid en de wijze waarop sekswerk in de publieke opinie wordt behandeld. Anno 2013 gaan er stemmen op om de decriminalisering van 2000 te vervangen door verregaande regulering en zelfs van...
Entry in sex work
In collecting data about sex work it is quite common to ask the workers why they have decided to become a sex worker. In every answer to this question, money is a common denominator. [i] All authors agree that a financial incentive plays a major part in the decision...
Drugs
De relatie van drugverslaving en prostitutie is lang als een apart beleidsterrein beschouwd en kwam in feite alleen bij straatprostitutie aan de orde. Druggebruik was nauwelijks een issue in de wereld van clubs en privéhuizen. Daar lijkt de laatste jaren verandering...
Stigma
Sekswerkers worden al eeuwenlang gestigmatiseerd. Het feit dat in het verleden auteurs vooral onder schuilnamen over prostitutie schreven, is een uiting van dit stigma. Het woord stigma betekent oorspronkelijk een moeilijk te verwijderen schandvlek. Bij de Grieken...
Kleding en sekswerk
Kleding heeft in de prostitutie altijd een belangrijke rol gespeeld. Het fungeerde bijvoorbeeld als middel om prostituees te onderscheiden van andere vrouwen, maar diende ook om vrouwen de prostitutie in te lokken of om ze juist daarin te houden. Door de eeuwen heen...
Schoenen
Door bepaalde schoenen te dragen kan een sekswerker aangeven dat ze beschikbaar is voor seksuele dienstverlening. De vrouwen in de Griekse oudheid bijvoorbeeld droegen schoenen met spijkers, die wanneer ze liepen, de letters ‘volg me’, vormden. (Henriques, 1961)...
Religie
Kerkvaders en katholieke geleerden hebben prostitutie beschreven als een noodzakelijk kwaad, als even noodzakelijk als de beerput. (Augustinus, 354-430). Thomas van Aquino (1225-1274) was bang voor chaos die er zou ontstaan als prostituees de wereld moesten verlaten....
Noten
| I. | ↑ | Bloch, 1912 |