Badstoven

Het fornuis

In landen als Frankrijk en Engeland was er illegale prostitutie in de zogeheten badstoven. In Londen was ‘stew’ zelfs de aanduiding voor ‘bordeel’. In Nederland doen namen als Stoofsteeg  (Gouda en Amsterdam) nog herinneren aan deze stoven. De uitvinding van het fornuis waar het water op verwarmd kon worden, gaf een impuls aan deze vorm van prostitutie/wellness. ^[I]Persoonlijke communicatie historicus J. W. Verkaik

In iedere stad waren er van die stoven. De openingstijden en openingsdagen gaven aan op welke tijden mannen en op welke tijden er vrouwen mochten baden. Er stonden ook veel bedden in die badhuizen. Ondanks de verboden op prostitutie in badstoven, die waren neergelegd in talloze regels, was er wel degelijk prostitutie in badhuizen.

Dat gebeurde ook in het buitenland. Rond 1470 waren er  zes van die verkapte bordelen in Avignon en zeven in Dijon. In Lyon bevonden de badhuizen zich vlak bij het officiële vrouwenhuis. Vlak bij St. Nizier konden tientallen mannen tegelijk naar het badhuis.

De eigenaren van deze zeer lucratieve badhuizen waren vaak prominente burgers. In Lyon bezaten de families de Villeneuve en Barronat de badhuizen. De Paletans, de bisschop van Langres, de abt van Saint Etienne waren in Dijon de eigenaren. (Rossiaud, 1984) Prominente burgers en de gemeentelijke autoriteiten wisten donders goed wat er in de badhuizen gebeurde.

Getrouwde mannen gingen naar het badhuis La Pecherie in Lyon en naar St. Philibert in Dijon. Jeanne Saignant, manager van het badhuis prefereerde getrouwde boven ongetrouwde mannen als klant. Gehuwden betaalden namelijk meer en stonden meestal hoger op de maatschappelijke ladder. De geestelijkheid maakte 20 procent van de klandizie van de badhuizen en de particuliere bordelen uit. Huisvaders legden zich erbij neer want dan lieten de priesters hun vrouwen en dochters met rust. (Rossiaud, 1984)

Soms waren de inwoners van de badhuizen politiek of anderszins suspect. De genoemde waardin Saignant zou tovermiddelen in de drankjes mengen en aan tovenarij doen.

Er zijn heel veel afbeeldingen van naakte mannen en vrouwen in deze baden overgeleverd. We weten niet of de fantasieën van de kunstenaars op hol waren geslagen of dat men echt grootschalig gemengd baadde. Uit allerlei bronnen blijkt dat naakt klanten bedienen in de middeleeuwen voor prostituees niet gangbaar was.

Afbeeldingen van badstoven

• 

  Café De Stoof in Stoofsteeg Amsterdam

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Bronnen