Voor de internationale workshop over vergelijkend prostitutiebeleid (Den Haag, 1911) was Rachel Wotton uit Australië overgekomen. Zij is 17 jaar lang overal ter wereld als sekswerker actief geweest. Zij heeft heel lang voor Scarlet Alliance gewerkt, een sekswerkersorganisatie die in 1989 is opgericht en geheel door sekswerkers wordt geleid. Het  fungeert als een netwerk, waar sekswerkersorganisaties uit alle regionen van Australië deel van uitmaken. Het motto van Scarlet Alliance is ‘nooit zonder ons over ons beslissen’.

Het beleidsregime in Australië

Bordeel in Sydney

Bordeel in Sydney

Australië kent drie regeringsniveaus te weten: de federale staat, de deelstaten ofwel de jurisdicties en ten derde het lokale bestuur. In de acht deelstaten van Australië komen verschillende beleidsregimes voor: van verregaande decriminalisering tot verbodsbepalingen. In Tasmanië is het bijvoorbeeld verboden een bordeel te exploiteren.

In Victoria zijn de bordelen legaal maar daar is sprake van een zeer restrictieve regulering. Degenen die daar aan privé-ontvangst doen mogen alleen adverteren met een registratie nummer. Iedere drie maanden moeten ze worden getest. Escortbureaus zijn alleen toegestaan als ze over een vergunning beschikken. Straatwerk is er net als in Zuid- Australië illegaal.

In de Australian Capital Territories zijn bordelen alleen legaal op voorgeschreven locaties. De rol van het lokale bestuur is de laatste jaren steeds groter geworden.

Straatwerk is illegaal, zelfstandig sekswerk is toegestaan maar de sekswerkers moeten zich wel iedere twee weken laten registreren. In Australië valt het strafrecht onder de verantwoordelijkheid van de deelstaten. Tot het eind van de jaren zeventig waren de prostitutiewetten in alle jurisdicties vergelijkbaar. Prostitutie was op zich nergens strafbaar maar alle activiteiten die ermee samenhingen zoals het houden van een bordeel, leven van inkomsten uit prostitutie en klanten werven waren dat wel. Tegen 1980 stelde men die  tegenstrijdigheid ter discussie. Men zag in dat de belangrijkste strategieën tot hervorming reguleren en decriminaliseren waren.

Vanaf 1980 zijn bepaalde aspecten van de seksindustrie gelegaliseerd. Bordelen en escortbureaus werden in Victoria, Queensland, Northern- Territories, the Australian Capital Territory en West- Australia onderworpen aan een regulatoir regime. In Queensland en Victoria voerde men een vergunningenstelsel in. Zo kon men controleren of een exploitant een strafblad had. Sekswerkers hoefden geen vergunning aan te vragen maar moesten wel regelmatig medische controle ondergaan. In alle jurisdicties bleef echter een verbod op straatprostitutie van kracht.

De belangstelling van de organisatoren van de workshop ging vooral uit naar NSW, waar het beleidsregime heel sterk lijkt op het Nederlandse regime anno 2011.

New South Wales

australie 1 049

Een bordeel in Sydney. Dit is een van de weinige bordelen dat als zodanig te herkennen is.

In 1995 is in New South Wales het bordeelhouden legaal geworden door de wijziging van de Disorderly House Amendment Act uit 1943. Niet de politie maar de autoriteiten die de bestemmingsplannen maakten, bepaalden sindsdien het prostitutiebeleid. De redenen om de bordelen te legaliseren waren vooral pragmatisch van aard: men wilde een einde maken aan de invloed van de georganiseerde misdaad in de prostitutiewereld en aan politiecorruptie. Het was de autoriteiten en sekswerkers namelijk een doorn in het oog dat politiemensen een bruine zak in bordelen met geld lieten vullen. Ten tweede wilde men over een instrument beschikken om verantwoord met de belangen van omwonenden van seksbedrijven om te gaan. Ten derde wilde men effectieve maatregelen tegen de verspreiding van aids kunnen treffen en goede hygiënische arbeidsomstandigheden realiseren.

In New South Wales krijgt een seksbedrijf alleen een vergunning als:

  • Het geen grote impact op de omgeving heeft
  • De regels van de zonering in de winkelcentra en op de bedrijfsterreinen worden gerespecteerd.
  • De regels op het gebied van veiligheid en gezondheid geëerbiedigd worden.
  • Men rekening houdt met opvattingen van buurtbewoners.

In New South Wales is straatprostitutie toegestaan mits het uit het zicht blijft van scholen, kerken, ziekenhuizen en alleenstaande huizen. In de praktijk is het echter lastig om daaraan te voldoen. In Oost –Sydney zijn er twee – niet gesubsidieerde ‘safe’ hotels waar straatwerkers hun klanten veilig kunnen ontvangen. Daar geldt bijvoorbeeld de regel dat de klant eerst het hotel verlaat en dat daarna pas de sekswerker vertrekt.

Politie

De lokale raden hebben de rol van de politie in het prostitutiebeleid overgenomen. Dit maakte een einde aan de politiecorruptie. De politie treedt nu in New South Wales alleen op bij seksueel misbruik en dwang tot prostitutie. Uit onderzoek blijkt (Pell et al 2007) dat de mensenhandel met Aziatische vrouwen naar Australië sinds de decriminalisering is afgenomen. In de legale bordelen treft men geen slachtoffers van mensenhandel meer aan. De relatie van sekswerkers en hun organisaties met de politie is aanzienlijk verbeterd waardoor slachtoffers eerder aangifte doen. Enkele auteurs (Meaker, 2002 en Brockett en Murray, 1994) durven ook de stelling aan dat organisaties waar sekswerkers het voor het zeggen hebben (peer based) het beste zijn toegerust is om verhandelde vrouwen te bereiken. De geïsoleerde geografische positie van Australië speelt overigens ook een rol in de lage incidentie van het voorkomen van internationale mensenhandel. Het dichtstbijzijnde ‘buitenland’ ligt op zo’n zes uur vliegen van Australië.

Buurten

Party mates, safe sex campagne

Party mates, safe sex campagne

Consultatie van buurtbewoners en vaak ook van sekswerkers, was een sleutelbegrip in het toewijzen van locaties voor bordelen in NSW. Er werden gedetailleerde beschrijvingen beschikbaar gesteld van buurten die wel en die niet geschikt waren voor prostitutie. Niet overal was men echter zo meegaand. Sommige buurten deden veel moeite om de prostitutie buiten de wijk te houden.

Gezondheid, hygiëne en arbeidsomstandigheden

In NSW worden de wetten op het gebied van Occupational Health and Safety toegepast op de bordelen. Het uitgangspunt is dat commerciële belangen nooit  onveilige seks kunnen rechtvaardigen. De boetes op het dwingen tot onveilige handelingen zijn daarom hoog. Sinds 1995 is er (tot het jaar van de workshop) in heel NSW niet één geval bekend van hiv- overdracht tussen klant en sekswerker.

Lessen uit Australië

  • De wetswijziging in NSW is niet gebaseerd op een allesomvattende filosofie maar op rationele en pragmatische oplossingen. Men heeft wel benadrukt dat legalisering geen morele goedkeuring van prostitutie inhield.
  • Decriminalisering heeft niet tot meer mensenhandel en kinderprostitutie geleid.
  • De veiligheid en rechten van sekswerkers kunnen al beter worden beschermd bij beperkte hervormingen richting decriminalisering. Het is sowieso een voordeel voor sekswerkers om te kunnen werken zonder angst voor strafrechtelijke sancties, voor boetes, of voor ontzetting uit de ouderlijke macht en zonder het risico een strafblad op te lopen. Legaal maken van inpandig sekswerk is bevorderlijk voor de veiligheid van de sekswerkers. Bovendien is het dan waarschijnlijker dat het grote publiek vindt dat sekswerkers dezelfde rechten als anderen moeten hebben. In Queensland is discriminatie van sekswerkers verboden. Daar hebben sekswerkers bijvoorbeeld een strijd gewonnen tegen een krant die voor advertenties van sekswerkers meer vroeg dan van andere adverteerders.
  • Decriminalisering is beter dan regulering voor de veiligheid en de rechten van sekswerkers. Hier is echter een kanttekening op zijn plaats. Met het vergunningplichtig maken van bordelen hebben sekswerkers nog geen arbeidsrechten. De PLA (Sekswerkers groep in Queensland) verwoordt dit als volgt: ‘We worden gedwongen als zzp (zelfstandige zonder personeel) te werken, hoewel de exploitant wel gezag uitoefent’. Er zijn ook mogelijkheden om straatprostitutie veiliger te maken, zoals het voorbeeld van de veilige hotels in Sydney ons leert.
  • Decriminalisering heeft tot een vitale en diverse sekswerkersbeweging geleid. De gang van zaken in Australië  toont aan dat steun aan deze organisaties een centrale rol speelt in het creëren van een rechtvaardig beleid. [1]

–          [1]

Sullivan, B., Jeffrey, L. A., Canadian Sex Work Policy for the 21st Century, Enhancing Rights and Safety, Political Science Review, maart 2009

 

Inhoud Artikel