In 2010 deden we onderzoek naar de situatie op het gebied van prostitutie in Den Haag. Hieronder het resultaat van deze ‘momentopname’.

In 2009 had de gemeente Den Haag een Kadernota prostitutie gepubliceerd om de beleidscontouren voor de toekomst vast te stellen. Dit document vermeldde echter nauwelijks cijfers. Op de peildatum van de nota (2009) waren er 30 clubs waarvan één voor mannen (in 2011 gesloten). In totaal waren er 85 vergunde bedrijven in de Hofstad. Bij de start van ons onderzoek was er enige discussie over de vraag of we ons aan de stadsgrenzen moesten houden of dat Rijswijk en Scheveningen ook in het onderzoek moesten worden meegenomen. Het consortium van de betrokken steden besliste dat we ons aan de stadsgrenzen moesten houden. Dit betekent dat de privéhuizen en massagesalons in bijvoorbeeld Rijswijk buiten beschouwing bleven.

Raamprostitutie

In de jaren zestig en zeventig was er in de Scheldebuurt en in het Centrum raamprostitutie. Blonde Dolly – de beroemde sekswerker die vermoord werd- werkte in de Nieuwe Haven, nu een gewone straat. Er was ook raamprostitutie aan Het Groene Weggetje. Anno 2010 was de raamprostitutie geconcentreerd in de Geleenstraat/ Hunzestraat en de Doubletstraat. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het raamgebied in Amsterdam is het Haagse Red Light District bijna monofunctioneel te noemen.[i] Dit betekent dat iemand die niet voor de prostitutie komt, er weinig te zoeken heeft. We weten uit de Kadernota dat er 335 werkplekken in de Haagse raamprostitutie waren. Deze werden door 41 bedrijven beheerd. In 2004 is de Poeldijksestraat gesloten. De Doubletstraat stond bekend als een straat voor goedkope prostitutie. (Toen we er doorheen liepen hoorden we een klant 15 euro bieden voor het pakket van intiem/oraal contact.) De ramen waren toen tot één uur ’s nachts open, in het weekend tot half twee. De bezettingsgraad wisselde echter sterk. Tijdens onze bezoeken troffen we in de Geleenstraat veel lege ramen aan.

Straatprostitutie
Geleenstraat

Geleenstraat

Na de sluiting van de tippelzone in 2006 zijn van de 40-77 aldaar werkzame sekswerkers 22 naar andere steden vertrokken. (Bron: Kadernota). Volgens de website Rosse Buurt werd er in de Wagenstraat en bij het station Moerwijk incidenteel getippeld.

Clubs

In Den Haag is het aantal clubs beperkt. Het opvallende is dat de meeste clubs tevens als privéhuis functioneren: dat wil zeggen, men kan er direct naar de kamers zonder een bezoek aan de bar te hoeven brengen of er worden kamers verhuurd als de bar gesloten is. Eén bedrijf is overdag privéhuis en ‘s avonds club.

Verslag van een bezoek: Een insider die in dit bedrijf heeft gewerkt vertelt dat ze hier heel lang heeft gewerkt, langer dan in andere bedrijven. Ze is er weggegaan omdat er steeds minder klanten kwamen en omdat ze steeds meer druggebruikende collega’s kreeg. Het is niet het duurste bedrijf in Den Haag, een klant betaalt gemiddeld 170 euro per bezoek. Het is een bedrijf waar je in vrijheid kunt werken. We komen aan rond borreltijd. De insider kent er nog veel mensen. Ik word voorgesteld aan Carmen, aan een Hongaarse die in een hoekje blijft zitten en hernieuw de kennismaking met L. en JP, de exploitant. De exploitant geeft ons carte blanche en gaat naar een dinerafspraak. We zitten even aan de bar. Naast ons zit een klant en we kletsen wat. Carmen komt er tussendoor en vertelt dat ze op het werk altijd naar soaps kijkt. Er zitten twee mannen aan een tafeltje. Er is ook een receptioniste. Er zijn sinds de insider daar voor het laatst was twee nieuwe vrouwen bijgekomen. We maken kennis met een vrouw die er pas is komen werken. Ze had eerder in Emmen bij Privéhuis Lenie gewerkt en in Almelo op de bootjes (restant raamprostitutie). Er werkte ook een Litouwse die eerder in Groningen achter de ramen had gewerkt en een tijd  bij een escortbureau in dienst is geweest. (notities veldwerk)

Privéhuizen

Als men de afwezigheid van een bar waar alcoholische dranken worden geschonken als criterium neemt voor de kwalificatie privéhuis zijn er daar in Den Haag slechts twee van: Maison Privé en Diane’s Secret.

Hoe druk is het bij Diane’s Secret 0- 24 maart gedurende drie kwartier ’s middags.

Het is een huis met een hoge heg eromheen in een rustige brede straat. Dit bedrijf heeft niet altijd op deze plek gezeten. Het kost ons moeite om de mensen in en uit te zien gaan.  We weten dat er vijf – vrij luxueuze kamers zijn. De insider vond het er niet prettig werken omdat de receptionist de vrouwen heel naar bejegende. Dankzij Kees – de man die bij aanvang van de telsessie als ‘klant’ had geïnformeerd hoeveel vrouwen er aanwezig zijn- weten we dat wanneer we de auto parkeren er 15 vrouwen binnen zijn. In drie kwartier worden er drie klanten bediend. Op de website van dit bedrijf wordt per dag bijgehouden welke vrouwen aanwezig zijn en wat hun werktijden zijn. Op 24 maart 2010 zijn er verdeeld over de hele dag 45 vrouwen aanwezig.

Seksshop met vrouwen

Nergens werd gemeld dat er vrouwen in seksshops werken. Een bedrijf waar vrouwelijke bezoekers in tegenstelling tot de mannelijke geen toegangsgeld hoeven te betalen – is gesloten. (Blijenburg 44).

Escort
Diane's Secret

Diane’s Secret

In 2006 noteerde Flight (Opheffing Bordeelverbod, gemeentelijk beleid, WODC) dat er in Den Haag 12 escortbedrijven vergund waren. We wisten toen niet hoeveel sekswerkers aan deze bureaus verbonden waren. In Den Haag leverde een internetzoektocht naar escortbureaus een paar namen op, waarvan er slechts één een 070-nummer geeft: Girls’ Company. Dit bedrijf bedient ook de regio.

Er doken nog een paar bureaus op met namen als Escort Girls Company, Escort Service Den Haag en Den Haag Escort. Waarschijnlijk gebruikte één escortbureau verschillende namen. Het is ook niet ondenkbaar dat één eigenaar meerdere bureaus in zowel Rotterdam als Amsterdam aanstuurde. Deze bedrijven maakten zich alleen bekend met een 06 nummer. De TomTom site gaf acht vermeldingen onder escort. Escort den Haag.nl bleek onderdeel te zijn van de Prostitutiegids Den Haag. Op beide ‘sites’ stonden dezelfde vier vrouwen. Bij 123people.nl staan voor Den Haag 626 telefoonnummers, maar veel dezelfde.  Bij de onderzoekers was één zelfstandige escort bekend. Zij heeft als een van de weinigen een vergunning en opereerde openlijk. Zij was ook aanwezig op de inspraakavond die naar aanleiding van de Kadernota is gehouden. Ron’s escort was/is gespecialiseerd in gay escort.

Werken vanuit de eigen woning en privé-ontvangst

Het werken vanuit de eigen woning is in de stad Den Haag verboden. In de satellietgemeenten mag het wel. Uit het archief van De Rode Draad blijkt dat sekswerkers uit Den Haag de afgelopen jaren in de satellietgemeenten een huis huurden of kochten en daar alleen of met anderen gingen werken.

Barprostitutie

In Den Haag werden door sekswerkerrs twee disco-achtige gelegenheden genoemd waar illegale prostitutie plaatsvond. (Informatie Haagse sekswerkers, uit hun eigen waarneming). In de buurt van de Kempstraat waren in 2010 enkele Turkse bars/ nachtclubs waar Oost- Europese vrouwen kwamen om – naar verluidt- mannen te ontmoeten. (Bron: Sekswerkers die in Den Haag werken/hebben gewerkt.[ii]) )In 2007 was dat ook het geval in Johnny’s Place, maar dat is door de politie gesloten in verband met mensenhandel. (Beantwoording Schriftelijke Vragen gemeenteraad 6 nov 2007)

8  maart 2010 bezoek Turks café. Om 21.00 uur gaat het licht uit en gaan de kaarten van tafel. Er komen zes Oost –Europees ogende vrouwen binnen. Ze zijn overdressed voor gewoon cafébezoek. We zien veel donkere (Roma?) vrouwen. Zij nemen plaats aan een tafel in de ruimte bij de muziek en bestellen een fles drank. Een half uur later komt er een vrouw binnen met bloemen. Zij loopt op gymschoenen en hoort kennelijk bij de zaak. Ze deelt bloemen uit. (In Oost Europa geven vrouwen elkaar op 8 maart bloemen). Behalve deze afwijkend geklede vrouw is er nog één vrouw op platte schoenen en in een trainingspak. Ze is steeds bezig met een mobieltje en loopt voortdurend door de zaak. Deze twee vrouwen praten met het personeel en met de mannen aan de bar. Ze kussen de mannen ter begroeting.

De live muziek begint. We vragen ons af wat voor muziek het is. De mannen die eerst zaten te kaarten gaan zich met ons bemoeien en vertellen dat het Bulgaarse muziek is. En ook een beetje Turks. De man die met ons praat zegt ’afwisselend Turks en afwisselend Bulgaars’ te zijn. De man vertelt dat ‘die mannen allemaal dieven zijn’. Ze werken nooit maar ze hebben altijd geld om in de kroeg uit te geven. En als ze niet stelen verkopen ze wel hun vrouw. Steeds komen er mannen binnen met twee of drie vrouwen. Er komen nog twee vrouwen met één man binnen die gaan dansen. Men heeft grote belangstelling voor ons. Andere bezoekers komen meeluisteren.

Overige seksbedrijven

Wagenstraat

De eigenaar heeft zo’n zelfde zaak in Rotterdam.

Doma

Doma was een SM gelegenheid. Men hield groepsessies, stellen waren ook welkom en klanten konden tegen betaling een privé sessie boeken. De dienstverlening was zeer gespecialiseerd. Men verkocht er ook SM artikelen. Het was drie avonden per week open.

Intermezzo:  het erotische jongenscafé  (NB: In 2011 is dit bedrijf gesloten.)

Voor de aanvang van een conferentie over jongensprostitutie (Utrecht, oktober 2010) spreek ik met Ron, exploitant van Ron’s Club, voorheen jongensprostitutie, nu een erotisch café. Ongevraagd vertelt hij dat de klanten bij hem 15 euro intreegeld betalen. Mensen bepalen zelf wat er gebeurt en ook of er wel of niet wordt betaald. Vroeger belden klanten naar hem om te vragen wat hij in huis had. Hij gaf dan als antwoord: die en die jongen van die en die leeftijd enz. (De gegevens van de jongens). Dat doet hij niet meer. Als er nu iemand belt zegt hij dat er mensen langskomen maar dat hij van niet weet wie.

Hij is fel gekant tegen de opting-in, want dat impliceert per definitie een gezagsverhouding. Dat weet hij van andere clubs. Overal in Den Haag krijgt een klant aan de telefoon te horen dat het 70 euro kost (all in)  en dat die en die sekswerkers  aanwezig zijn.

Soa aids congres jongensprostitutie 18 februari 2010

Club Ron zou al maanden gesloten zijn. Niettemin wordt op de website van dit bedrijf nog aangekondigd dat er op 9, 16 en 23 april 2011 party’s zijn.

Ontwikkelingen
De zaak van Ron

De zaak van Ron

In1982 kende Den Haag nog 74 raamprostitutiebedrijven, 11 clubs, 11 privéhuizen, 8 massagesalons, 1 thuiswerker, 16 escortbedrijven en 10 bedrijven met videovertoningen. (Bron: Plan van Aanpak, 2003).

Door de sluiting van de Poeldijksestraat en de tippelzone is een  groot aantal legale werkplekken uit den Haag verdwenen. [iii]  Verder zien we net als elders in Nederland een sterke daling van het aantal clubs en prívéhuizen.

Hulpverleners verwachtten dat na de sluiting van de tippelzone de straatprostitutie over de stad zou uitwaaieren. Een aanwijzing voor dat dit zou gaan gebeuren werd gegeven in het rapport van Petra Houwing.[iv] Doordat de openingstijd van de tippelzone per 1 oktober 2003 was teruggebracht van 23.00-06.00 uur tot 23.00 -02.00 uur, hebben veldwerkers (en politie) buiten de openingstijden 230 (dat jaar) bekende straatprostituees buiten de tippelzone gezien. De verwachtingen dat illegale straatprostitutie na de totale opheffing van de tippelzone explosief zou stijgen, is niet bewaarheid. Er werden in 2010 slechts enkele illegale straatprostituees geteld. In het jaarverslag van SHOP van 2010 staat dat er met 17 straatwerkers een hulpverleningscontact is geweest.

Gegevens over sekswerkers

SHOP geeft in haar jaarverslag aan welke sekswerkers bij deze instelling met een hulpvraag komt. Dit gaat om 88 personen onder wie zich twee niet-sekswerkers bevinden. Het geeft geen beeld van de sekswerkers die geen hulpvragen hebben. [v] Voorts weten we niet of de hulpvragers in de stad of in de satellietsteden wonen of werken.

De verdeling over de werkplekken van deze groep is:

N= 86 (88 minus 2 die niet in de prostitutie werkten)

Werksoort Aantal
Clubs- privéhuizen 24
Raamprostitutie 28
Straatprostitutie 17
Escort 9
Thuis 3
06 4
Onbekend 1
Totaal 86

 

Bron: Jaarverslag SHOP 2010

Bovenstaande groep bestaat uit 81 vrouwen, 5 mannen en twee transgenders. Van 23 van 88 personen is de leeftijd onbekend. Twee personen waren jonger dan 18. Het is niet bekend of die jongeren meegeteld zijn in de twee personen die niet in de prostitutie hebben gewerkt. De grootste groep, (27) is tussen de 24-25 jaar. Zes waren tussen de 19-23 en vier waren 56+.

 Mobiliteit
Inside a club in Den Haag

Inside a club in Den Haag

Het is niet bekend of in Den Haag de mobiliteit anders is dan in de rest van Nederland. Er lijkt wel enige rivaliteit tussen verschillende bedrijven te zijn. Volgens een sekswerker die Den Haag goed kent, ‘ zijn er toen een club als privéhuis begon, veel vrouwen uit een bepaald privéhuis daarnaar toe  ‘overgelopen’.

Uit berichten op Hookers.nl en uit gesprekken met sekswerkers valt op te maken dat ze vanuit Den Haag naar andere steden gaan en ook uit andere delen van het land naar Den Haag komen. Er is veel overloop tussen Rotterdam en Den Haag (Bron: veldwerk; gesprekken met sekswerkers). Tijdens onze drie avonden veldwerk in één club hebben we vrouwen getroffen die zowel vanuit de raamgebieden als vanuit de escort in de club waren gaan werken. De mannen op Hookers.nl melden dat enkele masseuses thuis/privé zijn gaan ontvangen. Sommige vrouwen maken thuis afspraken met klanten om ze in de club te ontmoeten. (Bron: Kinky.nl. en Hookers.nl.).

Migranten

Ook internationaal is er mobiliteit. In de periode dat we observaties deden in de Geleenstraat, was er een groepje Hongaarse vrouwen actief die via Stuttgart waren gekomen. (Bron: Berichten op Hookers.nl in die periode). In de Doubletstraat werkten veel Latina’s. De vrouwen in de clubs en privéhuizen waren Nederlands, Marokkaans, Oost-Europees of West- Europees.

Shop heeft de afkomst van haar cliënten genoteerd

N=88 (waarvan er twee niet in de prostitutie werkten)

 

Afkomst Aantal
Nederland 46
Europa 25
Zuid-Amerika 6
Afrika 2
Suriname/Antillen 7
Azië 1
Gegevens over exploitanten

Veel Haagse exploitanten zitten al jaren in het vak, of zijn zonen van exploitanten. In Den Haag hebben exploitanten een betrekkelijk hoge organisatiegraad. Eind jaren tachtig begon een exploitant, die inmiddels overleden is, een (zelf-)organisatie van huizen die adverteerden met veilige seks. (De Vereniging Veilige Relaxhuizen)  Dat was bijzonder omdat destijds veel exploitanten het gevaar van aids niet serieus namen. (Bron: Vanwesenbeeck, Groen en Altink, 1989).

Tot 2001 (het jaar waarin hij overleed) was de raamexploitant Arie de Jong de gesprekspartner op lokaal en nationaal niveau. In die gesprekken ontpopte hij zich als een exploitant van de oude stempel die zich nogal eens bemoeide met prijspeil in de raamgebieden. Hij vertegenwoordigde De SOR, Samenwerkings Orgaan Raamprostitutie in Den Haag.

In 2008 ontstond er in Den Haag een nieuwe organisatie van exploitanten: de SEB (Stichting Exploitanten Belangen), als antwoord op de opting-in regeling die de Belastingdienst toen trachtte in te voeren. Dit was een gelegenheidscombinatie die later resulteerde in Kerasos, of Caraaf, een organisatie die een coöperatieve vereniging trachtte te zijn.

In Den Haag is één exploitant actief die ook in Rotterdam een seksbedrijf had. (Het hotel in de Wagenstraat en Hotel California in Rotterdam.)

Diane’s Secret en  Maison Privé werden in 2010 geëxploiteerd door vrouwelijke exploitanten. Maison Privé bestaat vanaf 1996. Op de website vertelde zij dat ze uit de horeca afkomstig is, in een club als gastvrouw had gewerkt, waar ze na een overname is vertrokken.

NB: De meeste beschreven bedrijven bestaan in 2019 niet meer.


[i] Bij de Doubletstraat is één snackbar en bij de Hunzestraat één café: Irma la Douce. Irma la Douce lijkt een bepaald publiek te trekken.

[ii]

 

[iii] In 2003 heeft Shop  (Stichting Hulp en Opvang Prostituees Den Haag) onderzoek gedaan naar de legaal in Nederland verblijvende verslaafde sekswerkers die de huiskamer bezochten. In totaal kwamen 139 vrouwen in 2002 naar de huiskamer. 52 vrouwen onder hen zijn benaderd voor een onderzoek. 47 hebben de vragenlijst ingevuld: Hun gemiddelde leeftijd was 36 jaar. De jongste was 21 de oudste 57.

[iv] Petra Houwing, Een verkennend onderzoek naar de effecten van de beperking van de openingstijden op de Haagse tippelzone en mogelijke sluiting, Den Haag, 2003.

[v] De hulpvragen betreffen uiteenlopende vragen over huisvesting, druggebruik en carrièreswitch. Bij Shop zouden 121 cliënten in een project voor carrièreswitch zitten. Met betrekking tot de groep zijn 58 geweldsincidenten gemeld, door sekswerkers zelf of door derden.

 

[xxvii] Op 4 mei 2010 besluit een van de insiders die bij het onderzoek betrokken is te gaan solliciteren in het bedrijf in de Wagenstraat. Zij is Nederlandse. De onderzoekster wacht op haar in een nabij gelegen café. Na tien minuten is zij terug. Er waren al zes vrouwen, men had haar niet nodig. We weten echter van hookers.nl dat er meestal 7 vrouwen of meer werken.

Een klant klaagt over de gaten in de lakens. Er werken alleen buitenlandse vrouwen die over het algemeen geen of weinig Nederlands spreken. Een klant heeft gemerkt dat ze niet openlijk met hem en met elkaar kunnen communiceren. Een bericht van hookers 6 februari 2009: De man weet dat de meeste vrouwen daar intern zijn. Ze werken daar tijdens hun vakantie naar Nederland en krijgen kost en inwoning. Ze hebben een laptop op hun kamertjes. De prijzen daar zijn zeer laag: 35 euro voor 20 minuten.

 

Inhoud Artikel