Human-traffickingHistorisch gezien is prostitutie altijd gekenmerkt geweest door verplaatsingen en migratie. Dit kwam onder meer doordat er markten voor sekswerk ontstonden door bewegingen van grote groepen mannen. Dit was al merkbaar in het Zeventiende- eeuwse Amsterdam, toen zeelieden een groot deel van de klandizie uitmaakten. (Van de Pol, 1996)  Over het algemeen migreerden twee soorten mannengemeenschappen: arbeiders en legers. Ze vestigden zich bijvoorbeeld in garnizoensplaatsen (Bossenbroek en Kompagnie, 1998) of bij legerbases. (Pollock Sturdevant en Stoltzfus, 1992)[ 1] Daarnaast betrof het groepen mannen die aan het werk waren in bijvoorbeeld de mijnbouw, de scheepvaart en grote infrastructurele werken zoals het graven van kanalen en de aanleg van spoorlijnen. (Bristow 1982, Guy (1991), Butler 1985). [2]

Behalve deze pull factor (aantrekkende werking) was er ook een push factor. Daar hadden gestigmatiseerde vrouwen mee te maken, die uit de eigen gemeenschap werden verstoten, bijvoorbeeld in de negentiende eeuw de vrouwen die niet volgens de regels van de gemeenschap waren gehuwd. (Bristow, 1982) Tevens vertrokken vrouwen die de gevolgen van een reeds opgelopen stigma trachtten te verzachten door zich in een nieuwe omgeving te vestigen.

Het begrip migratie

Diverse auteurs geven aan dat migratie een kernbegrip is in zowel de theorie als de beleidsvorming aangaande prostitutie. [I]Brussa (2004), Kempadoo (1998), Pheterson (2004), Wijers (2004), Agustin,(2006 Zij behandelen migratie in samenhang met begrippen als globalisering en feminisering van de armoede. Maar wat wordt er bedoeld met die begrippen en waaruit bestaat precies de samenhang? Daarnaast is het de vraag of arbeidsmigranten in de prostitutie zich wel of niet onderscheiden van andere arbeidsmigranten.

Migratie (beleid) is pas na 1968 een thema geworden, toen de nationale staten beperkingen mochten opleggen aan het recht van het vrije verkeer van mensen dat in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens was vastgelegd. [3]i Migratie is eind jaren zeventig, begin jaren tachtig van de vorige eeuw ook een kernbegrip in sekswerk is geworden. Het speelde al aan het eind van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw. Vanuit Duitsland zochten jonge vrouwen emplooi als dienstmeisje, vanuit België en Frankrijk kwamen ze in de horeca/ prostitutie terecht. (Balkestein, 1901)[4]. Vanuit het toenmalige Oost-Europa vertrokken vrouwen om al of niet onder dwang in Zuid-Amerika of in India in de prostitutie te werken. (Guy, Bristow 1982). Deze migratiestromen verdwenen in de chaos van de Eerste Wereldoorlog.

Wie is een arbeidsmigrant

Over het algemeen wordt de term migratie gebruikt voor zowel het overschrijden van de landsgrenzen als voor verhuizingen van het platteland naar de steden. Dit laatste speelt vooral in geografisch grote landen. In Nederland noemen we die binnenlandse beweging liever ‘mobiliteit’ of ‘forensen’. Hoewel de reizende vrouwen die vanuit (de grensstreken) van Duitsland en België in Nederland werken voldoen aan de definitie van arbeidsmigrant van Alejandro Portes: spreken van twee talen, een thuis hebben in twee landen en in hun levensonderhoud voorzien door over de grens een inkomen te verwerven, rekenen we hen eerder tot de forensen dan tot de arbeidsmigranten. [5] Gezien de korte afstanden die zij afleggen, verkeren zij in een andere situatie dan de migranten die tijdelijk of voorgoed van land naar land verhuizen om in hun levensonderhoud te voorzien. [6] Met andere woorden, wanneer men in één dag over land heen en weer kan reizen, dan spreken wij liever van forensen dan van arbeidsmigranten. Wanneer wij het over migranten hebben, bedoelen we mensen die de landsgrenzen overschrijden om voor zichzelf en hun al of niet ‘extended’ family een bestaan op te bouwen. Dit betekent dat kinderen van migranten, de tweede generatie niet tot de arbeidsmigranten worden gerekend.

Overigens zijn niet alle migranten die in de prostitutie werken als arbeidsmigrant naar Nederland gekomen. Zij kunnen aanvankelijk als student, asielzoeker of als partner van een Nederlander hier terecht zijn gekomen.

Terug naar de inhoudsopgave van het boek

Copyright: S. Altink

Bronnen

[1] Guy, Donna J., Sex and danger in Buenos Aires, family and nation in Argentina, Lincoln en London, 1991. Wanneer er deze mannelijke arbeiders gezinnen gingen vormen, moesten de prostituees verdwijnen uit de wijken en kwamen ze meer in de marge van de stad terecht. (Corbin, A., Women for hire, Prostitutes and sexuality in France after 1850, Londen, 1990

[2]Bossenbroek, Martin, en Kompagnie, Jan H., Het mysterie van de verdwenen bordelen, Prostitutie in Nederland in de negentiende eeuw, adam 1998. De kwestie van de relatie tussen migratie en de Vietnamoorlog komt nader aan de orde in de bijlage over ‘successie’.

[3] Bristow, Edward J., Prostitution and Prejudice, the Jewish Fight against White Slavery, 1870-1939, New York, 1982

Butler, A., M., Daughters of Joy, Prostitutes in the American West, 1865-1890, University of Illinois, 1985

Guy, Donna J., Sex and danger in Buenos Aires, family and nation in Argentina, Lincoln en London, 1991

[4] Yamila Azize Vargas, Empujar las fronteras: mujeres y migracion internacional desde América y el Caribe in:

Osborne, Raquel (ed), Trabajadoras des Sexo, Derechos, Migraciones en el Siglo XXI, Barcelona, 2004

[5] Balkestein, J., Rapport van een Onderzoek naar den Handel in Vrouwen, Den Haag, 1901

[6] Geciteerd in Agustin, L, The disappearing of a Migration Category: Migrants who sell sex’, in Journal of Ethnic and Migration Studies, 32 (1) 29-47, 2006

[7] Mogelijk moet men de Slowaakse vrouwen die in Wenen werken om dezelfde reden tot de forensen rekenen.

 

Noten

Noten
I Brussa (2004), Kempadoo (1998), Pheterson (2004), Wijers (2004), Agustin,(2006

Inhoud Artikel