In een huiskamer hangt een waarschuwing tegen de foute boekhouder die door de klokkenluider werd genoemd

In een huiskamer hangt een waarschuwing tegen de foute boekhouder die door de klokkenluider werd genoemd.

Reeds in 1985 had de Werkgroep Prostitutie Rijnmond ervoor gepleit sekswerkers de mogelijkheid te bieden zich bij de Kamer van Koophandel in te schrijven. Dat kon toen niet, want prostitutie was geen erkend beroep. (Zie brief). Seksclubs stonden er weliswaar ingeschreven, maar dat gebeurde onder de noemer ‘nachtclub’ of anderszins als horecagelegenheid. Dat zou pas in 2000 gaan veranderen.

Door de wetswijziging van 2000 moest de Kamer van Koophandel (in het vervolg KvK) zich bezig gaan houden met de prostitutiebranche. Op 1 november 2000 gingen vertegenwoordigers van de Vereniging van Kamers van Koophandel in op de uitnodiging van het Landelijk Prostitutie Overleg om kennis te komen maken met de branche en zich op de nieuwe doelgroep te oriënteren.

Tijdens die bijeenkomst in 2000 kwam al snel iets op tafel wat later het grootste knelpunt zou blijken te zijn: de eis van de inschrijving in het handelsregister onder de eigen naam en het adres van het bedrijf. In het geval van de sekswerkers die als zzp’er te boek stonden, zou dat het eigen woonadres zijn, omdat ze geen vast bedrijfsadres hadden. Het was te voorzien dat sekswerkers dit een aantasting van hun privacy zouden gaan beschouwen. Een ieder kon namelijk zo hun woonadres achterhalen. Aanvankelijk werd hiervoor een oplossing gezocht door een oud idee uit de kast te halen: sekswerker zou net als advocaat of notaris moeten worden opgenomen in het rijtje van vrije beroepen. Die hoefden zich immers niet in te schrijven bij de KvK.

Deze vlieger ging niet op; het aantal vrije beroepen was historisch gegroeid en zou niet worden uitgebreid. Overigens is de categorie Vrije Beroepen in 2008 sowieso geschrapt.

Nu hoefden niet alle sekswerkers zich in te schrijven bij de KvK aangezien deze instelling een minder ruime definitie had van zelfstandig ondernemerschap dan bijvoorbeeld de Belastingdienst. De KvK hanteerde namelijk zes criteria voor inschrijving als ondernemer:

  • Een regelmatige maatschappelijke werkzaamheid.
  • Die tegen betaling wordt verricht.
  • En wel zelfstandig en voor eigen risico.
  • Door openlijk op te treden.
  • En door in georganiseerd verband aan het economisch verkeer deel te nemen.
  • Met vermogensrechtelijk voordeel (winst) als oogmerk.

De  meeste sekswerkers voldeden niet aan al deze criteria. Met andere woorden, het was mogelijk een btw nummer aan te vragen zonder zich bij de Kamer van Koophandel in te hoeven schrijven. Al met al kozen weinig sekswerkers uit angst voor verlies van privacy ervoor zich in te schrijven. .

Uit een onderzoek uit 2002 (Marktonderzoek Veldkamp) bleek dat- vergeleken met bijvoorbeeld de arbodiensten -de Kamer van Koophandel qua voorbereiding en contacten met de branche gunstig afstak. De KvK was ook de instelling die de maatschappelijke relevantie van de branche inzag en meer dan andere dienstverleners geloofde dat prostitutie ooit een normale bedrijfstak zou worden. De medewerkers van de KvK voorzagen wel problemen met exploitanten die sekswerkers kwamen aanmelden die niet de juiste papieren hadden. In dit onderzoek werd genoteerd dat de KvK zich beraadde op de eisen die in de toekomst aan sekswerkers uit Oost- Europa moesten worden gesteld. Sommige gemeenten vonden bijvoorbeeld dat alle niet-Nederlandse (dus ook West-Europese) sekswerkers zich ook moesten inschrijven bij de KvK.

Zelfstandig

De inschrijving van migranten zou inderdaad een probleem gaan vormen. Tot 2004 mochten mensen uit de zogeheten associatielanden in Nederland werken indien ze overtuigend konden aantonen dat ze zelfstandig ondernemer waren. Een inschrijving bij de KvK gold als een belangrijk bewijs daarvoor. Sowieso meenden sommige exploitanten dat ze konden bewijzen dat de sekswerkers in hun bedrijf  ‘zelfstandige ondernemers’ waren door ze te dwingen zich in te schrijven bij de KvK. Niet alle vestigingen van de KvK gingen daarin mee. In 2002 procedeerden enkele exploitanten tegen de weigering van de KvK in Deventer om een sekswerker in te schrijven. De rechter gaf echter de KvK gelijk. Sekswerkers voldeden immers niet altijd aan bovenstaande criteria. In samenwerking met exploitanten deden sommige sekswerkers krampachtige pogingen om aan die criteria te voldoen: bijvoorbeeld door een branche- organisatie te vormen.

In juli 2008 werd een nieuwe wet op de Handelsregisters van kracht. Sindsdien moet iedere freelancer en zelfstandig werker zich inschrijven in het handelsregister. De bovenstaande zes eisen kwamen te vervallen. Dit viel bijna samen met de introductie van het opting-in systeem, waardoor de sekswerkers in clubs en privéhuizen die volgens dit systeem werkten niet meer naar de KvK hoefden. Overigens heeft de opting –in wel tot verwarring geleid; in sommige steden eisten de controleurs van de gemeenten of de politie dat de sekswerkers die met opting- in werkten zich ook bij de Kamer van Koophandel lieten inschrijven. De zelfstandige sekswerkers – lees raamprostituees- moesten zich juist wel inschrijven. Zij deden dat meestal onder de noemer ‘persoonlijk dienstverlener’.

Taak in bestrijding mensenhandel?

Zo bleek dat in 2002 in Rotterdam een exploitant een groep vrouwen als masseuses had ingeschreven die allemaal in één bar hun bedrijf uitoefenden. Ze woonden ook allemaal op hetzelfde adres. Nog steeds geven medewerkers van de KvK wel eens aan twijfels te hebben bij de zelfstandigheid van degene die zich komt melden. Dat bleek bijvoorbeeld in 2002, toen een medewerker van de KvK. De Rode Draad waarschuwde voor een ‘boekhouder’ die vele sekswerkers inschreef en over volledige machtigingen voor de bankrekeningen van al deze vrouwen beschikte. Deze klokkenluider is ernstig berispt voor deze actie, die hem overigens door De Rode Draad wel in dank werd afgenomen.

Anno 2018 is de situatie veranderd. De KvK heeft een controlerende en signalerende functie gekregen. Een signaal zou kunnen zijn dat een vrouw zich in het gezelschap van een man komt inschrijven. Dan gaat men eraan voorbij dat ook vrouwen als mensenhandelaar actief kunnen zijn.

Maar is dit signaleren wel een taak voor de Kamer van Koophandel? Haar taken zijn: adviseren, registreren van bedrijven en bedrijvigheid in de regio stimuleren. Controle staat daar niet bij.

Anno 2013

Controles op prostitutie uitgesteld. Bericht van de gemeente Amsterdam. Met dank aan Jan Visser

Controles op prostitutie uitgesteld. Bericht van de gemeente Amsterdam. Met dank aan Jan Visser

In juli 2013 komen er berichten naar buiten dat Kamers van Koophandel sekswerkers niet meer als persoonlijk dienstverlener mogen inschrijven, maar ze expliciet als sekswerker / prostituee moeten betitelen. Dit zou bijvoorbeeld in opdracht van de gemeente Amsterdam gebeuren. In Alkmaar is dat zelfs in de APV opgenomen. Zonder een bewijs van inschrijving als prostituee of sekswerker bij de KvK kunnen sekswerkers geen kamer in een raamgebied meer huren. Klik hier voor de brief van de gemeente Amsterdam aan de exploitanten en hier voor het protest hiertegen van de zogeheten Denktank. (later Swexpertise)

Dit wordt door sekswerkers als een doorvoering van de registratieplicht gezien, met alle gevolgen van dien. Op dit moment is de vraag nog niet beantwoord of een gemeente zich wel of niet met het beleid van de KvK mag bemoeien.

In 2016 waren exploitanten van raampanden zo bang niet aan de eisen van de gemeente te voldoen dat ze van de huursters eisten dat ze maandelijks een ‘verse’ inschrijving bij de KvK overlegden.

Briefwisseling Rode Draad en KvK:

De brief van De Rode Draad aan de KvK:

Het antwoord van de KvK op de brief van De Rode Draad.

Er is echter eind 2018 goed nieuws van de Kamer van Koophandel gekomen. De huisadressen worden afgeschermd!

 

2002 kvk weigert prostituee_Pagina_1

Bronnen

Copyright: S. Altink

Inhoud Artikel