Bij De Tweede Kamer ligt het voorstel voor de verhoging van de minimumleeftijd voor sekswerk van 18 naar 21 jaar. Dit is een prominent onderdeel van de Novelle die de Minister van Justitie na de behandeling van de Wet Regulering Prostitutie in De Eerste Kamer in 2014 naar De Tweede Kamer heeft gestuurd. In de nieuwere versie van dit wetsvoorstel, de Wet Regulering Sekswerk blijft dit overeind.
Actie van Free a Girl samen met Loesje
Vanaf 2004 pleitten bijvoorbeeld Terpstra en Van Dijk, auteurs van het boekje Publiek Geheim over jeugdprostitutie daar al voor. Ten eerste menen voorstanders van leeftijdsverhoging dat vrouwen van boven de 21 een meer overwogen keuze voor sekswerk kunnen maken dan meisjes van 18. Zij voeren vaak het argument aan dat het puberbrein dan nog niet volgroeid is. (Coumans, 2014) Overigens is dat puberbrein volgens anderen pas in het 25ste levensjaar volgroeid. (www.puberbrein.nl). Dit argument speelt kennelijk niet bij de leeftijd van soldaten en het mogen halen van een rijbewijs.
Ten tweede verwacht men dat ze dan weerbaarder naar klanten toe zullen zijn. Ten derde, zo stelt de regering, hebben ze dan vaker een studie afgerond en zijn dus (cursivering SA) economisch minder afhankelijk van de prostitutie.[i] Men veronderstelt dat een sekswerker van 19 jaar of jonger de periode totdat hij/zij de leeftijd van 21 bereikt, gebruikt om een ander beroep te kiezen. Ook André Rouvoet, politicus van de Christen Unie, zag in 2004 in leeftijdsverhoging een instrument om zijn wens sekswerkers een stoppersprogramma aan te bieden, in vervulling te doen gaan. [ii] Overigens is stoppen met sekswerk voor degenen die dit willen al een langdurig en moeizaam proces; degenen die door de wet worden gedwongen op te houden, zullen alles in het werk stellen om dóór te kunnen werken. Mede door de overgangsperiode is het altijd moeilijk om een minimumleeftijd te verhogen. Voor zover bekend is die op één jaar gesteld. Een overgangsperiode van drie jaar lijkt het beste omdat die ‘natuurlijk’ is, maar de regering vindt dat het dan te lang gaat duren totdat het is doorgevoerd. [iii]
De Novelle die Minister Opstelten in 2014 naar De Tweede Kamer heeft gestuurd, bevat ook het voorstel sekswerkers van 18-21 jaar strafbaar te stellen. Maar degenen die kunnen aantonen slachtoffer van mensenhandel te zijn, worden volgens de Memorie van Toelichting vrijgesteld van vervolging. Zo ontstaan er twee soorten jonge sekswerkers: de onschuldigen en de slechten. Dit doet denken aan het vroegere onderscheid tussen ‘minderjarigen van onbesproken gedrag’ en andere minderjarigen.
Keuzevrijheid op je 18de?
Voor veel mensen is het ondenkbaar dat iemand op zijn 18de voor prostitutie kiest. Zo zegt een politieman in de documentaire Sekspolitie [iv]dat hij het onmogelijk acht dat een meisje op haar 18de zelfstandig besluit de prostitutie in te gaan. Maar daar vergist hij zich in.
Niet alle jongeren zijn in een positie seks te romantiseren. Vooral weglopers en/of meisjes met een achtergrond van misbruik kunnen op eigen kracht besluiten om er zich voortaan voor te laten betalen.
Zo vertelde ene Brenda in 1987, van huis weggelopen om aan een incestplegende vader te ontkomen: ‘Die vrachtwagenchauffeur zette me af bij de club. Ik was veertien. Ik ging daar achter de bar werken. Ik was zogenaamd het nichtje van de baas, die hem af en toe hielp. Ik zag de meisjes het grote geld verdienen. Ik wilde dat ook.’
Een andere vrouw in 1991: Prostitutie is een rode draad in mijn leven. Ik had er in de tehuizen waar ik als kind zat, al mee te maken. Veel meisjes daar speelden in het weekend ‘de hoer’. Ik kwam in het tehuis Moederheil, bijgenaamd, Vadergeil, waar veel meisjes zaten die zwanger waren van hun vader of van de dominee.
Een derde vrouw (1990) : Ik was toen 15. De reden om dat werk te gaan doen was omdat ik er door mijn ouders eruit was geschopt. Ik kon niet rondkomen van het salaris dat je als vijftienjarige kreeg. Je kon alleen goed verdienen door dat werk te gaan doen. Dat was wel mijn eigen keuze.
Degenen die prostitutie willen laten verdwijnen, voeren vaak dit soort achtergronden aan als ‘bewijs’ dat prostitutie per definitie vrouwenonderdrukking is. Maar de oorzaak van de ellende is niet de prostitutie maar misbruik in de gezinssituatie. Overigens komen veel slachtoffers van misbruik niet in de prostitutie terecht.
Tot slot… Enkele meisjes zijn op een andere manier bekend geraakt met prostitutie; ze hadden al een zus of een moeder die sekswerker was… (Zie leeftijd door de eeuwen heen en minderjarigheid in het verleden.)
Sietske Altink
juni 2014