Belle, het standbeeld voor de onbekende sekswerker

2007 Onthulling Belle

Op het Oude Kerksplein in Amsterdam staat het standbeeld Belle, als eerbetoon aan de onbekende sekswerker. Sinds de onthulling op 31 maart 2007 staat het centraal bij allerlei acties, maar dient ook als plek om vermoorde sekswerkers te herdenken. Mariska Majoor van het Prostitutie Informatie Centrum nam het initiatief tot het oprichten van dit standbeeld. Het is gemaakt door Els Rijerse. Op het plaket staat: Respect Sex Workers all over the World.

In 2007 speelde het een rol in de Pimp Free actie van De Rode Draad. Daarnaast werd aar aanleiding van Internationale Sekswerkersdag werd er door Vakwerk, de vakbond van De Rode Draad op 2 juni 2007 bloemen gelegd. (Geen foto beschikbaar).

De miniatuur Belle
Flash mob 2014

Klik voor meer informatie over Poesje versus Loesje en over de Flashmob.

Groot was de ontsteltenis toen op 24 oktober 2019 het bericht naar buiten kwam dat het Amsterdams Museum een replica van Belle tentoon wilde stellen voorzien van een uitnodiging voor bezoekers om te krassen en te hakken in het beeld. Nadia van der Linde van het Red Umbrella Fonds en voorzitter van het Prostitutie Informatie Centrum reageerde als volgt:

Wij zijn diep geschokt en verontwaardigd van het voornemen van het Amsterdam Museum om een exhibitie van het werk van Jimini Hignett tentoon te stellen. Het gaat hier om de exhibitie ‘Nr. 1 Tourist Attraction’. Wij zijn bekend met het gedachtegoed van mevrouw Hignett en deze druist wat ons betreft sterk in tegen alle menselijkheid en basiswaarden. Maar het gaat hier om meer dan een ‘verschil van mening’ of perspectief. Met deze tentoonstelling slaat het Amsterdam Museum niet alleen de plank mis, maar draagt het museum sterk bij aan het vergroten van vooroordelen en stigma tegen een groep Amsterdammers die toch al enorm gestigmatiseerd zijn in de maatschappij: de sekswerkers zelf.

Deze geplande tentoonstelling, met name de uitleg bij Belle Revisited, zet zelfs aan tot geweld tegen sekswerkers. Op jullie website staat letterlijk: “Hignett heeft mensen uitgenodigd om een mes of beitel ter hand te nemen en hun initialen of een hart in het houten lichaam van haar sculptuur te kerven.” Mogelijk zijn jullie niet op de hoogte van zowel het dagelijkse stigma dat sekswerkers, zelfs in een gelegaliseerde context als Amsterdam ervaren. De sekswerkerorganisatie PROUD heeft hier samen met Soa Aids Nederland recent onderzoek over gepubliceerd wat onder andere laat zien hoe moeilijk het is voor sekswerkers om ervaren geweld, al dan niet tijdens werk, te melden bij de politie. Een van de mensen in ons team zei direct na het lezen van de informatie op jullie website over deze tentoonstelling: “An exhibit like this makes me fear for my physical safety. If people are encouraged to carve into a wooden statue of an independent worker, why wouldn’t they think it’s ok to harm one in real life?”

En mogelijk hebben jullie je nog niet verdiept in het enorme belang van het standbeeld Belle – het enige publieke sekswerkerstandbeeld ter wereld – voor de sekswerkergemeenschap in Nederland en buiten de grens? Het Belle standbeeld is in 2007 door Mariska Majoor, oprichter van het PIC, neergezet op het Oudekerksplein juist om respect voor sekswerkers en een constructieve dialoog te bevorderen voor het welzijn en rechten van mensen in de seksindustrie. Jaarlijks op 17 december, de internationale dag tegen geweld tegen sekswerkers, komen sekswerkers en vrienden voor het Belle standbeeld bij elkaar in solidariteit met de sekswerkers in Nederland en wereldwijd die geweld ondervinden of zelfs vermoord zijn simpelweg vanwege hun werk. Iedere week maken wij Belle schoon en soms vinden we dan een kaart of bos bloemen van iemand anders, ons onbekend, die er troost in vond te kunnen rouwen of herdenken bij Belle. Ik ken persoonlijk diverse verhalen van sekswerkers en vrienden van de afgelopen paar jaar die uit andere landen speciaal naar Amsterdam zijn gereisd om Belle te zien: om te rouwen, of om er kracht uit te halen.

Deze tentoonstelling lijkt ons dan ook absoluut niet te rijmen met de missie van het Amsterdam Museum waarin we lezen over verbinding, diversiteit, en dat het museum er is “voor alle Amsterdammers”. Het is ook niet in lijn met de relatie van het Amsterdam Museum met sekswerkers en andere gestigmatiseerde groepen nu en in het verleden, en de educatieve en constructieve rol die wij hierin vaak van het Amsterdam Museum hebben ervaren. Wij denken hierbij terug aan de tijd van de Rode Draad maar ook educatieve acties rondom lhbt rechten en sekswerk rondom de internationale Aidsconferentie vorig jaar.

Het kan toch niet de bedoeling zijn dat een openbare instelling als het Amsterdam Museum voedsel geeft aan de toenemende intolerantie en agressie in Nederland jegens minderheden, vluchtelingen en andersdenkenden. Hoe denkt u dat de Amsterdamse sekswekers zich zullen voelen wanneer ze door deze exhibitie zouden lopen? Stelt u zich voor dat u een tentoonstelling zou houden over het gedachtegoed van Hitler over Joden, zonder daar een heel expliciete bredere en historische context schets en waarschuwing aan vooraf te doen gaan? Of een tentoonstelling over het gedachtegoed van de Paus over homo’s? Misschien lijken deze vergelijkingen voor u overtrokken, maar dat zijn ze voor ons niet. Kunst is geen excuus om het opzettelijke misbruik van een belangrijk symbool voor een zeer gestigmatiseerde groep mensen toe te staan, en al helemaal niet om op te roepen tot geweld. Belle Revisited is absoluut ontoelaatbaar.

Hignett’s gedachtegoed rondom sekswerk, waarvan zij het bestaan zelf niet eens erkent, en haar aanhang van het zeer problematische Zweedse model (het criminaliseren van klanten van sekswerkers) is daadwerkelijk schadelijk en gevaarlijk voor de vele vrouwen, transgender mensen en mannen in de seksindustrie. Dit is veelvuldig aangetoond met onderzoek uit Zweden, Frankrijk en nu ook Ierland waar dat model recentelijk is ingevoerd. Deze tentoonstelling van Hignett heeft niks te maken met Amsterdam, staat gelukkig zelfs mijlenver van de werkelijkheid af, maar kan wel daadwerkelijk schadelijke gevolgen hebben hier. Wij roepen u dan ook op de gehele geplande tentoonstelling ‘Nr. 1 Tourist Attraction’ af te gelasten.
Met krachtige afkeuring,
Nadia van der Linde, 2019
24 oktober,

Nog meer protesten volgden en het museum zag af van het project Belle Revisited.