Omvang raamprostitutie | Sekswerkerfgoed

De raamprostitutie in Nederland heeft sinds haar ontstaan perioden van groei en krimp gekend. In de jaren zeventig breidde het uit. In Den Haag bijvoorbeeld waren de veertig ramen over zes straten verdeeld. Later werden dat meer dan 700 in drie straten. [i]

Plattegrond Wallen

Behalve in Rotterdam, waar de raamprostitutie eind jaren zeventig werd afgebouwd, gingen andere steden ertoe raamprostitutie te concentreren op bepaalde plekken..

Door de komst van migranten uit Latijns Amerika en Zuid- Oost- Azië ontstond er een te kort aan werkplekken. Dit loste men grotendeels op door bestaande kamers op te delen en om te bouwen tot wat een sekswerker in 1987 legbatterijen noemde. Uit het interview met haar over de Geleenstraat in Den Haag:

In ieder pand waar drie ramen zaten, waren dat er ineens vijf. Op de hoek zaten twee ramen, nu zijn het er zestien. Moet je voorstellen, je moet werken in kamers zo groot als telefooncellen.

Ondanks alle maatregelen groeide het aantal werkplekken in de jaren tachtig ten gevolge van wat het beste als uitbreiding door middel van implosie te beschrijven is.

Raamgebieden weg

Daarna werden, vooral door toedoen van gemeenten, bepaalde raamgebieden opgeheven. In 1993 was er bijvoorbeeld nog raamprostitutie in Venlo. Maar onder druk van bewoners is die weggesaneerd. [ii] Volgens de Profeitstudie (Visser, 2000) waren er in 2000 nog vijf raamwerkplekken in Den Bosch. In 2001 werd in Den Bosch de raamprostitutie aan de Schilderstraat definitief opgedoekt. (Bossche Encyplopedie op internet). Onder meer naar aanleiding van een toename van klachten over overlast werden de prostitutiepanden behalve nummer 12 van exploitant Van Meesen door de woningcorporatie opgekocht. [iii] Deze exploitant zou de afspraken met de gemeente onvoldoende zijn nagekomen. [iv]

De teruggang vanaf 1999

Grote gemeenten laten meestal eens in de paar jaar een inventarisatie maken. In Utrecht is dat voor het laatst in 2009 gebeurd. Het aantal ramen is daar vanaf 1999 tot 2012 nauwelijks teruggebracht (van 161 tot 160). Maar in 2012 werden die allemaal buiten bedrijf gesteld. In Deventer is het aantal ramen van 44 tot 10 teruggebracht. [v]

Amsterdam heeft het aantal ramen vanaf 2007 van 550 tot 409 gereduceerd. (Informatie van de website van de gemeente.) In Alkmaar is het aantal raamwerkplekken sinds 1999 met 59 afgenomen. Arnhem had in 1999 240 raamwerkplekken die in 2005 allemaal moesten verdwijnen. Ook in Den Haag is in de loop van de tijd het aantal werkplekken in de raamprostitutie teruggelopen. Alleen in Eindhoven is het aantal raamwerkplekken meer dan verdubbeld. (Van 11 in 1999 naar 48). Dit had niets met een veronderstelde toename van vraag naar raamprostitutie te maken, maar alles met het feit dat de gemeente de nieuwe locatie, het Baekelandplein, sinds het vertrek van de raamprostitutie uit Woensel – vol wou hebben. Het resultaat is een weinig intiem plein waar het verloop van sekswerkers door gebrek aan klandizie groot is. (Drift, 2006).

Het is niet altijd eenvoudig per stad het aantal werkplekken voor raamprostitutie op een bepaald moment te tellen. Men weet hoeveel vergunde raampanden er zijn, maar er zitten vaak meerdere vitrines in één pand. Bovendien is er een zeker verloop. Sommige panden worden (tijdelijk) gesloten of de eigenaar verkoopt het pand waardoor de prostitutiebestemming kan verdwijnen.

De afname van het aantal werkplekken voor raamprostitutie vanaf 1999:

Stad	Minder werkplekken achter het raam sinds 1999	Aantal ramen bijgekomen sinds 1999
Amsterdam	141
Alkmaar	51
Den Haag	365
Arnhem	240
Groningen	4
Haarlem	3
Deventer	20
Eindhoven		37
Utrecht	160
Nijmegen	5
Leeuwarden	3
Totaal	851	37

Er waren (in 23014) dus ten opzichte van 1999 963 werkplekken minder in de raamprostitutie. Bijna de helft is verdwenen. In 2004 waren er in sommige steden meer werkplekken dan in 1999. Dus als men 2004 als peildatum neemt, is het beeld weer anders.

Aantallen raamprostitutieplekken over verschillende jaren

Stad	1999	2004	2009	2014	Bronnen
Alkmaar	120	123	128	69	Media, bijv Bestuur en Organisatie 9-1-2013
Amsterdam	550	550	446	409	Website gemeente
Den Haag	700	400	353	353 ?	Kadernota 2009
Arnhem	240	120	0	0
Deventer	30	30	44	10	media
Eindhoven	11	13	48	48	o.a. scriptie van der Drift
Groningen	150	150	146	146	Bureau Intraval
Haarlem	40	60	37	37 ?	Exploitanten via website Hookers.nl
Leeuwarden	70	100	132	132 ?	Concept evaluatie prostitutiebeleid
Nijmegen	25	30	20	20 ?	Regioplan
Utrecht	160	160	160	0	Media
11 steden	2096	1736	1514	1224